Variaties op een thema – patroon van de Faroër eilanden

In de serie ‘Variaties op een thema’ deze keer een uitwerking van een oorspronkelijk breipatroon van de Faroër eilanden.

Jaren geleden vond ik op de tweedehands markt in Kolaportid in Reykjavik het boek ‘Foroysk bindingarmynstur’ met breipatronen van de Faroër eilanden. Ik heb geen idee waarom ik het meenam als niet-breister, maar waarschijnlijk trokken de vele patronen die ik ook als borduurster kon gebruiken me aan.

Het schijnt dat Hans Debes, de auteur, in ca. 100 jaar geleden besloot om zo veel mogelijk breimotieven van de Faroër eilanden te verzamelen en te bewaren door ze in een boek te publiceren dat voor het eerst in 1932 verscheen. Daarvoor werden de motieven alleen mondeling doorgegeven. Mijn boek is een heruitgave uit 1969.

Het ziet er aan de buitenkant alles behalve spannend uit.

En binnenin vind je pagina’s met gekleurde patronen waarbij je de breisteek ook kunt zien.

Gekleurde patronen met een breisteek.

En pagina’s met teltekeningen van patronen.

Duidelijke teltekeningen.

Als vingeroefening vond ik het leuk om een aantal patronen in kruissteek op aida in rood te borduren.

Een aantal patronen in kruissteek.

Maar al snel kwam de vraag ‘What if’ weer bij me op.

What if

Wat als je er één patroon uithaald en daarmee gaat spelen?
Uit de bovenstaande patronen koos ik deze om verder uit te werken.

Het oorspronkelijke patroon in kruissteek.

Wat als je als borduursteek de kruissteek aanhoudt, maar gaat variëren met het patroon?

Experimenteren met het patroon

Variaties op een patroon.

Bij het tweede blok heb ik het kruisje in patroon net een hokje naar rechts geplaatst. Je krijgt dan een soort diagonaal patroon. En bij het derde blok zijn de rijen versprongen zodat de blokjes niet naast elkaar staan, maar schuin onder elkaar.

Variaties op een patroon – 2

Bij deze variaties is het blokje aangepast van 3 x 3 steken naar 1 x 3, 1 x 5 en 1 x 3 steken waardoor je een ruitje krijgt. In het tweede blok heb ik ze laten verspringen. En in het derde blok heb ik de rijen ook nog in elkaar laten schuiven.

En in deze reeks zijn de blokjes in hoogte gevarieerd. In het eerste blok is telkens een tussenruimte aangehouden met dezelfde hoogte als het blokje eronder. Vervolgens is er een vaste tussenruimte van 1 kruisje aangehouden. En in de derde variant is de tussenruimte 1 kruisje, maar varieert de hoogte van het blokje tot maximaal 3 kruisjes en gaat daarna weer na 2 en 1 kruisje.

Je ziet aan deze voorbeelden eigenlijk al dat je met een minimale aanpassing een heel ander patroon krijgt.

Alle kruissteekvariaties die ik heb gemaakt.

De mogelijkheden zijn legio.

Experimenteren met andere borduursteken

Je kunt het patroon ook het patroon laten en gaan experimenten met de borduursteken.

Diverse kruisende steekvariaties

In het tweede blokje zijn de kruisssteken over 3 hokjes in de hoogte en 1 hokje in de breedte geborduurd waardoor je een langgerekte kruissteek krijgt. In het laatste blok zijn de juist over 3 hokjes in de breedte en 1 in de hoogte geborduurd zodat je een bredere kruissteek krijgt.

Dat ziet er getekend zo uit:

Kruisende steken.

Ook met een platsteek kun je leuke variaties maken, omdat je hem als contoursteek kunt gebruiken of als vulsteek.

Variaties in andere steken.

Nog wat andere variaties.

In tekening zie je wat beter wat ik gedaan heb.

Het helpt soms om het eerst uit te tekenen.

Nu zijn jullie aan de beurt

Het is nu aan jullie om nog meer variaties te bedenken. Of gewoon een andere patroon te nemen en daarop te gaan variëren.
Ik vind dat altijd een erg ontspannende exercitie, bijvoorbeeld als zondagborduurtje.

Het lijkt me leuk om jullie variaties later toe te voegen aan de blog, dus laat het me weten.

Resultaat van een fijne borduurzondag.

Hoekjes van Saskia Gijselhart

Saskia reageerde op mijn oproep en stuurde me het volgende patroon:

Een variatie aan hoekjes gebaseerd op het patroon van de Faroër eilanden door Saskia Gijselhart.

De eerste rij heeft ze diagonaal gespiegeld waarna ze is gaan spelen met de hoekjes.
Wat een leuke aanvulling.

 

Eerder gepubliceerde Variaties op een thema waren:

De koninginnesteek
Grote kerk in Veer in tapisserie
Stofversieren
Golven

 

Kruuskes van mine letterdoek revisited

Onlangs kwam ik tweedehands het boekje ‘Kruuskes van mine letterdoek’ weer tegen. Met een half idee met wat ik er mee zou kunnen doen, nam ik het mee voor € 3.

Voor wie het niet kent, ‘Kruuskes van mine letterdoek’ is een uitgave van de provinciale afdeling Groningen van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (Vrouwen van Nu zoals ze tegenwoordig heten). Het is verschenen eind 1961 en mijn boekje is de 4e druk  (15e t/m 24e duizendtal).

Na een tentoonstelling van oude letterdoeken vond men dat ‘dit mooie maar vergankelijke werk van vroegere generaties’ bewaard moest blijven. Veel leden stonden hun antieke letterlappen tijdelijk af, anderen gingen ontwerpen of borduren. Met als resultaat het vastleggen van meer dan 200 (kruissteek) patronen, waarbij het oudste van een letterdoek uit 1692 kwam. De drie dames die dit alles begeleiden schreven in hun ten geleide: “Mogen de ‘Kruuskes van mine Letterdoek’ hun tocht door de historie vervolgen via de bordurende vingers van vele Nederlandse vrouwen”.

En dat vond ik een mooie gedachte, zo’n 56 jaar na verschijnen.
Het charmante aan dit boekje (van slechts 44 pagina’s) vind ik dat een aantal van de patroontjes in de kleuren rood, groen, blauw en geel/oranje zijn getekend.

Een gekleurd patroon uit het boekje ‘Kruuskes van mine Letterdoek’

Overigens vond men in 1961 de kleuren en kleurencombinaties niet altijd even fraai. “Men koos vaak veel en te bonte kleuren, …”. En gaf men het volgende advies “Als men met het nawerken de veelheid van kleuren wat beperkt, en bovendien niet al te sterke contrasten kiest, zal men veel plezier van de oude patroontjes beleven”.

Ik werd wel blij van de kleuren patronen, die een ietwat naïeve indruk geven. Een aantal motieven herkende ik, maar een aantal ook niet of althans niet in de vorm zoals ze in het boekje stonden.
Het leek me leuk om een aantal motieven te borduren in de vier gegeven kleuren, en dan verschillende ondergronden te gebruiken. Je kunt dan ook nog variëren met over 1 of 2 draadjes stof borduren en met 1, 2, 3, 4, 5 of 6 draadjes splijtgaren. Mogelijkheden te over, zeker in combinatie met linnen en evenweave/borduurstof met verschillend aantal draadjes/cm, aida, hardangerstof en zelf monogaas.

Boom met vogel en hert op monogaas met volledige draad splijtgaren.

Toren met sleutel op aida met twee draadjes splijtgaren.

Pauw op linnen met 1 draadje splijtgaren

Hart op hardangerstof met 1 draadje splijtgaren.

Man met paarden op naturelkleurig linnen.

En al doende vond ik het ook leuk om wat te spelen met de motiefjes.

Door het rechter figuurtje symmetrisch te maken, krijg je gelijk 3 verschillende motiefjes.

En moet je kijken wat er gebeurd als je eenzelfde motiefje in halve kruissteek of kruissteek borduurt op monogaas en dan ook nog varieert met het aantal draden (van links naar rechts met 1, 2 , 3, 4, 5 en met 6 draden geborduurd).

Bovenste rij halve kruissteek, onderste rij kruissteek

Uiteindelijk is het idee om van alle borduurseltjes en proefjes samen met het boekje één geheel te maken. Dus wordt vervolgd. Voorlopig ben ik nog wel even bezig met het borduren van de motiefjes.

 

 

Een motief meerdere keren gebruikt

Pinterest is een fantastische inspiratiebron. Iedere ochtend tijdens het ontbijt kijk ik wel even wat er voor nieuw beeld gepind is (al noemen ze het nu in Nederland bewaren) door mensen met dezelfde interesses als ik.
Beeld dat me interesseert en inspireert en dat ik wil bewaren, pin ik op mijn eigen borden (ik heb een Pinterestaccount onder mijn eigen naam en onder Tree of Needlework) en vaak kijk ik ook even waar het beeld vandaan komt, de bron. En het zal dus ook wel geen verrassing zijn dat ik heel veel geborduurde voorbeelden en inspiratie bewaar.

Een paar weken geleden kwam ik deze pin tegen op Pinterest.

uit het Victoria & Albert Museum in Londen

uit het Victoria & Albert Museum in Londen

Toen ik verder ging kijken kwam ik terecht op de website van het Victoria & Albert Museum in Londen. Daar vind je in de online collectie praktisch alle stukken die in het museum te zien zijn, en ook de stukken die in depot opgeslagen zijn.
Het bleek een 17e eeuwse ‘cover’ te zijn uit Engeland geborduurd met zijde, zilver en zilver vergulde draad. Een ‘cover’ is iets dat bedekt, dus het zou een tafelkleed kunnen zijn, of een bedsprei of …. We weten het niet.
Hij was vrij lang, namelijk 2,50 meter en ca. 50 cm breed. En bij het doorkijken van de foto’s van de verschillende motieven kwam ik wat bekends tegen.

2 Jaar geleden was ik in Noord-Engeland en Schotland op een textielstudiereis (Lady Anne’s Retreat) waar ik o.a. de Wemyss School of Needlework bezocht. Daar bevond zich de volgende kinderdeken in crewelborduurwerk (= wolborduurwerk).

Crewel kinderdeken Wemyss School of Needlework

Crewel kinderdeken Wemyss School of Needlework

De School heeft van 3 van de motieven een borduurpakket gemaakt voor beginners in Crewel borduurwerk. Het pakket met de leeuw vond ik zo leuk, dat ik het gekocht heb. Ondertussen is hij gemaakt (al wacht hij nog wel op een laatste bewerking, namelijk dat er ‘iets’ van gemaakt wordt).

Crewel leeuw uit Wemyss

Crewel leeuw uit Wemyss

En wat schetst mijn verbazing dat ik op de ‘cover’ uit het Victoria & Albert Museum diezelfde leeuw tegen kwam.

Leeuw geborduurd met zijde en metaaldraad

Leeuw geborduurd met zijde en metaaldraad

Hij kwam zelfs nog vaker voor, net iets anders geborduurd.
andere versie leeuw coverEn dit was niet het enige motief dat overeen kwam. Ook de Dromedaris van de Wemyss deken vond ik terug.

Dromedaris in wolborduurwerk (crewel)

Dromedaris in wolborduurwerk (crewel)

En de versie in zijde en metaaldraad

En de versie in zijde en metaaldraad

En er zijn nog meer overeenkomsten in de motieven. Maar die moet je zelf maar gaan bekijken.

We weten dat in de 17e eeuw dezelfde afbeeldingen voor borduurwerk gebruikt werden. Vaak werd het patroon door een schilder of tekenaar op de stof getekend voordat de borduursters er mee aan de slag gingen. Papieren patronen waren amper voorhanden.
Dit was echter een patroon dat ik voorheen nog niet gezien had, vandaar mijn verbazing.
En hoe bijzonder is het dat de werken met verschillende soorten borduurwerk uitgewerkt zijn.