Wie reist er, net als de afgelopen twee jaar, mee naar Hongarije om tijdens de zomerworkshops verschillende technieken binnen het Hongaars borduren te ontdekken?
Een kaart van Hongarije met de verschillende soorten borduurwerk.
Nadat we eerder in Buzsák, Sarköz, Csenger, Congrád, Kalosca, Hódmezövasárly, Karád en Mezökövesd zijn geweest en de Palóc en Szekely in Roemenië hebben bezocht, reizen we dit jaar naar weer terug naar Hongarije. We zijn nog steeds niet uitgekeken op dit prachtige folklore borduurwerk.
Dit jaar starten we in Oost-Hongarije, in Komád. Vervolgens gaan we naar de provincie Zala in het Westen, de provincie Baranya in het Zuiden en de stad Tura in Centraal Hongarije. We sluiten af met het specifieke (mannelijke) borduurwerk op de vilten mantels van herders.
De borduurtechnieken uit de verschillende Hongaarse streken zijn allemaal anders en vaak te herkennen aan kenmerkende motieven, gebruik van borduursteken, materialen en kleuren.
Borduurwerk uit Komád
Dit borduurwerk heeft sinds 1971 een comeback gemaakt door de inzet van Erzébet Fekete en haar borduurgroep. We focussen ons op het meer rustiek linnen borduurwerk dat ooit onderdeel van beddengoed was. Vandaag de dag wordt het vooral toegepast op huishoudtextiel op grof linnen. Het wordt geborduurd in ecru of wit garen. De patronen bestaan uit simpele motieven en de gebruikte steken zijn de opgehoogde satijnsteek voor de blaadjes en de kettingsteek van de stelen.
Borduurwerk uit Komád in wit of ecru op grof linnen.
Geborduurd in de kettingsteek en de opgehoogde satijnsteek.
Geborduurde rozen uit Zala
Van het borduurwerk uit Zala kijken we specifiek naar de rozenmotieven die vroeger geborduurd werden op schorten en die je nu nog wel op tafelkleden terugvindt. Die zijn wat stylistischer dan wat we gewend zijn in Hongarije, waar de meeste bloemmotieven natuurgetrouw zijn.
Het borduurwerk wordt geborduurd op donkere stof in voornamelijk rood, met wat witte, gele, groene en blauwe accentenmet de satijnsteek, steelsteek en eventueel de festonsteek.
Borduurwerk uit Zala.
Borduurwerk uit Baranya
Baranya kent verschillende soorten borduurwerk, een aantal daarvan is uniek door hun compositie, kleuren en borduurtechnieken zoals het borduurwerk op de hoofddeksels/mutsen van de Dráva regio dat aan de ene kant heel kenmerkend en aan de andere kant ook heel gevarieerd is. Het wordt vooral in kettingsteken (gewone, losse, zigzag) en rijg- en stiksteken geborduurd.
Borduurwerk uit Baranya.
De kettingsteek uitgelicht.
Witborduurwerk uit Tura (of toch in kleur…)
Tura is een stad in centraal Hongarije. Het staat bekend om zijn wit borduurwerk dat te vinden is op sjaals, hoofddoeken en zakdoeken en zijn typische tulpenmotief. Vanaf 1910 werd er naast het wit borduurwerk, ook geborduurd met donkerblauwe of rode garens en vervolgens met garens van verschillende kleuren. Naast steel- en satijnsteken gaan we aan de slag met het maken van gaatjes.
Borduurwerk uit Tura
Het kenmerkende tulpenmotief.
Szur borduurwerk op vilt
Hongarije kent mannelijke en vrouwelijke borduurwerken. De vrouwelijke borduurwerken worden vooral gemaakt op de hemden, schorten, sjaals, hoofddoeken, zakdoeken en huishoudtextiel. De mannelijke borduurwerken werden oorspronkelijk uitgevoerd door de bontwerkers die de zware jassen mantels van leer en vilt maakten. Het Szur borduurwerk valt hieronder. Het is het borduurwerk dat geborduurd werd met wol op de vilten mantels van de herders.
Hongaarse herders mantel van vilt met Szur borduurwerk, 19e eeuw, MET museum, 2009.300.48
Prachtig gestileerde motieven geborduurd met wol op vilt.
De zomerworkshops met als thema Folklore borduren: Hongaars borduurwerk vinden plaats van maandag 14 t/m vrijdag 18 augustus 2023. Elke dag behandelen we een van de Hongaarse borduurtechnieken die hierboven vermeld staan. Je kunt je opgeven voor één borduurtechniek maar er ook een echte vakantieweek van maken en alle technieken uitproberen.
Maandag 14 augustus 2023 – Borduurwerk uit Komád, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Dinsdag 15 augustus 2023 – Geborduurde rozen uit Zala, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Woensdag 16 augustus 2023 – Borduurwerk uit Baranya, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Donderdag 17 augustus 2023 – Witborduurwerk uit Tura (of toch in kleur…), 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Vrijdag 18 augustus 2023 – Szur borduurwerk op vilt, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Meer informatie en de mogelijkheid tot inschrijven voor de ochtend- of middagsessies vind je hier.
Waar waren we ook al weer de afgelopen jaren?
Zomerweek Hongaars borduurwerk 2021
In 2021 reisden we kriskros door Hongarije. We begonnen net boven Budapest in het Noorden bij de Palóc
Palóc borduurwerk.
en gingen vervolgens naar het Noordoosten/Csenger, waar we twee borduurtechnieken bestudeerden.
Borduurwerk uit Csenger voor op kussens.
En het rood/zwart borduurwerk voor op kleding.
In het Zuiden bezochten we Congrád met zijn typische witborduurwerk
Met dit hartmotief uit Congrád gingen we aan de slag.
en Sarköz, met een heel ander soort witborduurwerk, dat geborduurd wordt op donkere stof en vooral gebruikt wordt op de mutsjes.
Een uitgewerkt randje met borduurwerk uit Sarköz.
En we sloten af in het Westen/Buzsák, net onder het Ballatonmeer.
Borduurwerk uit Buzsák in rood en zwart.
Zomerweek Hongaars borduren 2022
Vorig jaar, in 2022, gingen we via Roemenië en Szekely
Kettingsteekborduurwerk in rood uit Szekely.
naar Kalocsa,
Kalosca borduurwerk.
en vervolgens naar Hódmezövásárhely, waar we het typische wolborduurwerk oftwel harig borduurwerk of Cuman borduurwerk bestudeerden.
Het typische wolborduurwerk uit Hódmezövásárhely.
Na het bezoeken van Karád, bij het Balatonmeer
Karadi borduurwerk.
kwamen we uiteindelijk uit bij het bekende Matyo borduurwerk.
Matyo borduurwerk
Heb je de workshops Hongaars Borduren uit 2021 en/of 2022 gemist en wil je alsnog een (of meerdere) van de workshops volgen, mail me dan even op info@treeofneedlework.nl. Als er genoeg deelnemers zijn dan kijk ik of we weer een Hongaars weekend kunnen organiseren.
