Berichten

Het borduurwerk van Marken

O, wat ben ik aan het genieten van de serie Typisch Marken op de npo. Fantastisch om Luutje te zien, de 99-jarige inwoonster van Marken die nog in de klederdracht loopt.

Ieder jaar ga ik met een vriendin, M., naar Marken. Dat is zo ondertussen een traditie geworden. We hebben elkaar ooit ontmoet in 2007 tijdens een cursus over Marker borduurwerk die door Margreet Beemsterboer bij het NCH in Breda gegeven werd. Ieder jaar proberen we om in april te gaan, als de nieuwe tentoonstelling in het Marker Museum net geopend is, maar de laatste jaren lukt het ons pas in het najaar. Zo ook vorig jaar.

Vernaaide linten

Onderdeel is altijd een bezoekje aan de winkel van Ma Korving. Zij heeft allerlei onderdelen uit de Markerdracht te koop en ik ben altijd op zoek naar borduurwerk. Deze keer wist ze me te vangen met vernaaide linten. Deze in zwarte kruissteek geborduurde linten werden onder de grote kap gedragen.

Bekende linten zijn bijvoorbeeld het klokkenlint en Geloof, Hoop en Liefde.

Vernaaide linten uit Marken (privébezit)
Geloof, hoop en liefde-lint
Klokkenlint

Het motief van het klokkenlint vind je ook al in de 17e eeuwse patronenboeken terug.

Als je zelf eens een vernaaid lint wilt borduren. Op de website van Margreet Beemsterboer Needles@work staat een gratis patroon voor een aantal vernaaide linten. Je vindt het hier.

Ook kun je er nog inschrijven voor de twee e-courses Handwerken van het eiland Marken. Die geven veel achtergrond informatie over de verschillende soorten borduurwerk die in de Marker klederdracht wordt gebruikt en leer je hoe je het zelf kunt maken.

Marker middeltje

Tijdens een bezoek aan het Klederdrachtmuseum in Amsterdam zag ik (niet voor de eerste keer) dit prachtige geborduurde rijglijf (of is het een middeltje of iets er tussenin?).

Marker middeltje/rijglijf uit het Klederdracht Museum in Amsterdam.

Zelf heb ik een Markermiddeltje dat ik erg bijzonder vind. Je kunt er namelijk aan zien dat de draagster in de loop der jaren ‘groter’ is geworden. Telkens zijn er stukken aan het middeltje gezet, waarbij er zorgvuldig werd opgelet dat dit zowel aan de rechter- als linkerkant gelijk werd gedaan zodat het motief en het totaalbeeld van het middeltje hetzelfde bleef.

Hier zie je goed dat het middeltje verschillende keren vergroot is.
Markermiddeltje (privébezit)

Wil je zelf eens het borduurwerk van het Marker Middeltje proberen. Theodorus Johannes heeft naar aanleiding van de serie Community Dressing, waarin hij in aflevering 2 Marken bezoekt, een videotutorial gemaakt waarin hij dit uitlegt. Hij verwerkt het vervolgens in een bomberjacket.

De gebruikte borduursteken zijn de kettingsteek, festonsteek en flanelsteek. Tussen de baleinen wordt een dubbele rijgsteek geborduurd zodat ze op zijn plaats blijven. Voor de masterclass Kettingsteek maakte ik een naaldenboekje geïnspireerd op de zigzagkettingsteken in het middeltje.

Het borduurwerk van een naaldenboekje geïnspireerd door het Marker middeltje.

Het wolborduurwerk op het Marker Middeltje en de vernaaide linten zijn niet het enige borduurwerk in de Marker klederdracht. Er is prachtig witborduurwerk (wit- en sneewerk, utterwerk, stopwerk en speciale open zomen) op de verschillende kledingstukken te vinden. En ook de rijglijven zijn bijzonder versierd met (rozen)borduurwerk. Maar dat is (misschien) voor een andere keer.

Overigens ben ik dit jaar nog niet op Marken geweest. De nieuwe tentoonstelling in het Marker Museum met als thema De Visscherij is 23 maart geopend. Ik heb nog tot 1 november…

Steekspel – Borduren leeft

Steekspel – Borduren leeft is de tentoonstelling in Museum de Koperen Knop in Hardinxveld Giessendam waar ik eerder over vertelde, omdat er werk van mij hangt.

Evolutie of Revolutie?

Gisteren was ik eindelijk in de gelegenheid om eens te gaan kijken.
Mooi is te zien hoeveel verschillende facetten borduurwerk eigenlijk heeft. In sommige werken heeft het de hoofdrol, terwijl het in andere werken juist die accenten geeft die het werk interessant maken.

Ik vond niet alles even mooi, je kent dat wel, persoonlijke voorkeuren. Maar je kon in elk werk de passie, de (borduur)vaardigheden en het eindeloze geduld van de borduurster of borduurder zien. Van grote tot hele kleine werken, van grove tot hele fijne steekjes, van textiel tot boomstammen, alles was vertegenwoordigd.

Ik wil hier geen discussie voeren over wat vernieuwd en innovatief is. Dat voelt namelijk voor iemand die altijd kruissteek heeft geborduurd en nu het telpatroon loslaat, heel anders dan voor iemand die al langer met experimenteel textiel en mixed media bezig is. En dat is prima, omdat het uiteindelijk toch om je eigen ontwikkeling gaat.

Wel wil ik een aantal werken die mij aanspraken, even uitlichten.

Corine Post – klapstoelen met geborduurde zitting

Corine Post – klapstoelen met geborduurde zitting – detail – zomer

Corine Post – klapstoelen met geborduurde zitting – detail – herfst

Attje Oosterhuis – Kruisbestuiving – detail, borduurwerk op papier

Niet zo goed te fotograferen (er stond een grote paal in de weg) was het werk van COMA, een samenwerking tussen 2 vrouwen: Co.. en Ma… De een heeft de tekeningen gemaakt en de ander het borduurwerk. Buiten het feit dat ik het gewoon mooi vond, vertegenwoordigd het ook wel dat juist samenwerkingen met andere materialen (of andere mensen) vernieuwend en verrassend werk oplevert.

Coma – Vrouw 1 en Vrouw 2

COMA – vrouw 1 – detail

COMA – vrouw 2 – detail

Klein maar fijn was het werk ‘Metro’ van Lisette Ligtendag. Misschien 10×15 cm groot. Maar ook dat was niet goed te fotograferen. Ik wil jullie echter onderstaand detail niet onthouden omdat het allemaal geborduurd is met eenzelfde steekje, de zandsteek of seedstitch.

Lisette Ligtendag – Metro – detail

En als laatste vond ik het werk ‘De Vrije Vogel’ van Kelly Willemsen heel bijzonder. Zij is een jong meisje dat zo vaak mogelijk in Museum de Koperen Knop is komen borduren om dit borduurwerk te maken. Ze heeft allerlei steken uitgeprobeerd en haar onbevangenheid maar ook dat ze veel plezier in het borduren heeft gehad, straalt er vanaf.

Kelly Willemsen – de Vrije Vogel

Nog een algemene opmerking. Ik moet zeggen dat mijn werk er goed en prominent bij hing. Het was goed te zien van dichtbij, van wat verder af en in zijn totaliteit. Dat ze niet helemaal op één lijn hingen was een beetje jammer maar is de Koperen Knop wel vergeven.

De tentoonstelling is nog te zien t/m 10 juni 2017.