Berichten

Op zoek naar (borduur) inspiratie – Textieluitjes

Er is op het moment een hoop ‘textiele’ inspiratie te vinden. Als je op pad gaat, dan kun je een aantal inspirerende tentoonstellingen bezoeken. Maar ook online is er veel inspiratie te vinden met bijvoorbeeld Studio Textielfestival online.

Textielgoed – gemaakt – gemerkt

Nog tot 13 november 2021 kun je de tentoonstelling ‘Textielgoed – gemaakt – gemerkt’  met als ondertitel ‘van antiek tot kunst van nu’ bezoeken in Museum de Koperen Knop in Hardinxveld Giessendam.

Geïnspireerd door de antieke pronkrollen en ander borduurwerk uit de collectie van het museum zijn bijna 50 nieuwe ‘textiele’ werken gemaakt in diverse technieken. Deze zijn tevens onderdeel van een wedstrijd. De jury van deskundigen heeft zijn winnaars al gekozen. Het publiek kan nog tot de laatste dag van de tentoonstelling stemmen. Naast het nieuwe werk zijn ook een aantal pronkrollen uit de eigen collectie in de tentoonstelling te vinden.

Een kleine selectie ter inspiratie van wat je er kunt zien.

 

Attje Oosterhuis – Ode aan tante Marta

Luciënne Lubbers – Voor haar

Teuny Bakker-Stout – Ingepronkt

Anja van Dijk – Antiek linnen rol

Textiel Biënnale Rijswijk

Ondertussen vindt er in Museum Rijswijk de Textiel Biënnale 2021 – Food for thought plaats. Deze internationale tentoostelling van hedendaags beeldende kunst waarin textiel als materiaal een hoofdrol speelt is nog tot 16 januari 2022 te zien.

Hier hoor je een aantal van de exposerende kunstenaars aan het woord waarbij ze uitleggen wat hun visie op het onderwerp ‘Food for thought’ is in relatie tot hun werk.

Maria Ikonomopoulou – Alteration (2021)

Maria Ikonomopoulou – Alteration  (2021)

Tentoongesteld werk van Megan Whitmarsh

Kleurrijk Geletterd – Borduren in Staphorst

In de tentoonstelling Kleurrijk Geletterd – Borduren in Staphorst in Museum Staphorst tonen bijzondere merklappen, gebruiksvoorwerpen, geborduurde streekdrachtkleding en kledingaccessoires aan dat er een streekeigen Staphorster borduurtraditie bestond.

Uniek was het borduren op zich niet, want dat deden meisjes in de rest van Nederland ook, maar wel de uitwerking ervan. Die was vooral kleurrijk en vol. Geen ruimte op het werkstuk bleef onbenut.
Borduren was in Staphorst en Rouveen vooral een bezigheid voor schoolgaande meisjes. Het ‘letteren’ maakte deel uit van het handwerkonderwijs op de lagere school en het lokale voortgezet onderwijs. Het hoogtepunt van de Staphorster borduurtraditie lag in de periode 1870-1970. Patronen werden veelvuldig gekopieerd. De creativiteit van de meisjes lag voornamelijk in de schikking van de beschikbare patronen en bij de keuze van borduursteken en kleuren bij het vrije borduurwerk.

Plushwork in de typische Staphorster kleuren.

Ook de tasjes werden (vrij) geborduurd.

Kleurrijke bloemen op een ‘letterdoek’ geborduurd met wol op stramien.

Voor deze tentoonstelling heeft het museum kunnen putten uit de eigen verzameling, aangevuld met bijzondere bruiklenen van particulieren, veelal met de verhalen van de maaksters.

Tevens is in Museum Staphorst ook een expositie  van Daphne van den Berg te zien.

Haar borduurproject: Terugkeer naar Staphorst is solastalgie. Weemoed naar het landschap uit haar jeugd. Ze is opgegroeid in twee werelden. De Randstad en het onverdorven Reestdal achter café Het Vergulde Ros bij Staphorst waar haar moeder is geboren en vertrokken.

In 2019 besluit ze haar jeugdherinneringen in beeld te brengen, in borduurwerk op drie Staphorster mutsjes van zwarte satijn. De traditie van de rouwkleuren van Staphorst blijft ze trouw, maar maakt haar eigen patronen van foto’s en verhalen van toen: ze kleurt ze in. De geschoten haas die ze van opa kreeg op haar verjaardag. De gele bloemen op het kuipje Becel. Het kraaien van de vogels als ze door het Reestdal liep richting Dickninge. Ze dacht dat het oneindig was.

Een van de geborduurde ‘Staphorster’ mutsjes van Daphne van den Berg.

Al bordurend ontrafelt ze de geschiedenis van haar familie. Losse eindjes uit het verleden zet ze vast in de tijd.

Studio Textielfestival

Nadat het Textielfestival in Leiden zowel in 2020 als in 2021 geen doorgang kon vinden, is men hard aan de slag gegaan om een videoverslag te maken van een aantal onderdelen die behorenden tot het originele ‘live’ Textielfestival 2020.

Er is speciale aandacht voor :

Atlas der Streekdrachten – Attje Oosterhuis

2e kant Atlas der Streekdrachten – Attje Oosterhuis

Tot het eind van het jaar zijn alle video’s  gratis te bekijken via Studio Textielfestival.

Het Textielfestival en Studio Textielfestival is een initiatief van Stidoc (Stichting Textiel Informatie en Documentatie Centrum). In STIDOC zijn de 7 textielverenigingen in Nederland (in totaal ca. 17.000 leden) en Museum de Kantfabriek vertegenwoordigd. Haar voornaamste doel is het bewaren van het cultureel erfgoed en hedendaags cultuurgoed op het gebied van textiel, het bevorduren van kennis van textiel en het stimuleren van de beoefening van textiele technieken. Dit alles in de ruimste zin van het woord. Meer informatie over de individuele textielverenigingen vind je hier.

 

Kijken en zien – een 30 dagen fotochallenge

Afgelopen periode merkte ik dat ik me steeds verder terugtrok in mezelf. Een onwelkom effect van de coronacrisis. Op straat lette ik eigenlijk alleen maar op dat ik niet te dicht bij andere mensen kwam en verder ging ik alleen van huis naar mijn atelier en weer terug.

Begrijp me niet verkeerd, ik heb een heerlijke augustus gehad, met twee fantastische weken vol met zomerworkshops binnen de thema’s folklore en sustainability. Het was zo fijn om weer cursisten te ontvangen op de Concordiastraat en weer les te geven. En in juli en augustus hebben we hard gewerkt in het zomeratelier van het ‘100.000 bomen en een bos van draad‘-project van Sara Vrugt in de Hortus Botanicus in Leiden.

En dat triggerde me dan ook weer om wat beter om me heen te kijken, te zien en vooral om te genieten van wat er allemaal is, in plaats van de focussen op negativiteit en zaken waar je geen invloed op kunt uitoefenen.

Ik merkte wel dat ik daar wat hulp bij nodig had. En zo is de 30 dagen fotochallenge ‘Opdracht aan mezelf’ geboren.
Om te beginnen heb ik 32 woorden opgeschreven. Woorden die soms een tegenstelling aan elkaar zijn, zacht – hard, donker – licht, soms een vorm zijn of een kleur. In ieder geval woorden die ik (dacht ik toen) gemakkelijk zou kunnen vinden in mijn omgeving en die ook te fotograferen waren.
Vervolgens heb ik ze losgeknipt en door elkaar gehusseld en één voor één getrokken en een opvolgend nummer gegeven. En toen kreeg ik dit lijstje:

De dagelijkse opdrachten.

Elke dag in september maakte ik een aantal foto’s thuis, onderweg en in mijn atelier, binnen het thema van die dag. Vervolgens plaatste ik ze bij elkaar in één beeld op instagram (@majovanderwoude) en op mijn persoonlijke facebookpagina.

Een kleine selectie van wat ik zoal allemaal tegen kwam.

Dag 1 – rond.

Soms kreeg ik wat hulp van een buurman op mijn verdieping in de Concordiastraat die zijn handen ter beschikking stelde voor de foto.

Dag 2 – driehoek

Ook alledaagse dingen werden gefotografeerd zoals het oranje uiennetje op dag 3.

Dag 3 – oranje

Sommige thema’s waren achteraf moeilijk te fotograferen, zoals zacht en hard. Zeker als je niet meer van hetzelfde wilde laten zien.

Dag 6 – zacht

Dag 25 – hard

En soms kwam je een paar dagen later de mooiste beelden tegen van een eerder thema.
Afhankelijk van het aantal foto’s koos ik een collagesjabloon op instagram.

Dag 9 – goud

Ook liet ik wel eens wat van mezelf zien, zoals op dag 15 – vierkant en dag 16 – schaduw.

Dag 15 – vierkant

Dag 16 – schaduw

Moeilijke ondewerpen ging ik niet uit de weg.

Dag 18 – dood

Weet je hoe moeilijk het is om een groen stoplicht te fotograferen, terwijl je moet doorlopen.

Dag 20 – groen

Toevallig was het op dag 28 een donkere dag op het atelier.

Dag 28 – donker

En het laatste thema was wit.

Dag 30 – wit.

De foto’s van alle 30 dagen kun je vinden op Instagram bij @majovanderwoude. Naast borduurwerk en allerlei andere onderwerpen, krijg je ook een klein kijkje in mijn leven.

Heeft de opdracht aan mezelf zijn doel behaald, namelijk dat ik opener naar de buitenwereld ben gaan kijken. Ja zeker, en ik moet zeggen dat ik er dagelijks erg veel plezier in had om binnen de thema’s beelden te zoeken. En dat ook zo gevarieerd mogelijk te doen. Binnen een dag, maar ook door te proberen om onderwerpen die al gefotografeerd waren, niet te herhalen. Want ja, een wit vilten object, kan zowel bij wit, zacht en licht passen.

Het mooie was dat ik het gemakkelijk kon doen terwijl ik van mijn huis naar mijn atelier liep en dat het me verder maximaal een kwartiertje kostte om een selectie te maken en de foto’s te plaatsen. Een kwartiertje met heel veel plezier.

Een opdracht aan mezelf dus om zeker nog een keer te doen. Dus wordt vervolgd.
Als je het ook eens wilt proberen, dan kun je mijn woorden gebruiken, maar ook zelf woorden verzinnen. En 30 dagen of een maand kan natuurlijk ook een week of 10 dagen worden. Probeer het maar eens.

 

Borduurinspiratie door Broodje Breien

Iedere eerste maandag van de maand trakteer ik mezelf op Broodje Breien van Loret Karman van de Amsterdamse Steek. Nu ben ik niet direct een breister, ik kom niet verder dan opzetten en afhechten, en daartussen recht en averecht breien (of is het rechts en averechts?). Maar dat doet er niet toe, ik gebruik deze ‘experimenteer klasjes’ zoals Loret ze zelf noemt, meer als inspiratie om het breiwerk in borduurwerk om te zetten.

Overigens slaat het Broodje op het lunchbroodje van bakker Wesley uit de Maasstraat, maar dat terzijde.

Dit jaar is het overkoepelende thema, contrast en dat heeft al een aantal leuke borduurexercities opgeleverd.
Ik laat jullie er een aantal zien. Hierbij probeer ik zoveel mogelijk om de borduurwerk in hetzelfde materiaal te maken als het breiwerk.
Tijdens onze eerste sessie over contrast hebben we het uitgebreid gehad over de verschillende soorten contrast. Denk daarbij aan kleur, licht/donker, grootte (klein/groot), vorm (vierkant/rond), textuur (glad/ruw), stijl en thema.

Contrast in kleur, wat ‘doet’ een verlopend draadje.

Er is gewerkt met een draad die geverfd is met twee contrasterende kleuren, in dit geval wit en donkerblauw en er is gekeken wat er gebeurd als je de steekrichting veranderd. Het draadje is hierbij leidend. Als referentie zijn de voorkant en de achterkant van een in tricotsteek gebreid lapje toegevoegd.

Door te werken met een halve kruissteek (tentstitch) en de richting van je borduursteken te veranderen (horizontaal, diagonaal, van buiten naar binnen rondom of in L-vorm) krijg je een aantal variaties. Deze krijgen nog een extra laag doordat de geborduurde rijen langer of korter zijn waardoor je ‘dikkere’ stukken van een kleur krijgt.
Ook het borduren van platsteken in blokjes die wisselen van richting of in zigzaglijnen geeft een verrassend effect.

Tijdens de tweede sessie hebben we het gehad over het contrast dat je kunt bereiken door het breien van recht en averecht in een patroon. Hierdoor kun je reliëf creëren. Door in één kleur te breien, wolwit in dit geval, versterk je nog dat effect.

Bij het borduren is dat wat ingewikkelder. Zeker als je je beperkt tot het gebruik maar 2 borduursteken, namelijk de kruissteek en een liggend steekje.

Reliëf door het breien in patronen met recht en averecht.

Om toch wat meer reliëf in het borduurwerk te krijgen ben ik overgestapt op de koninginnesteek, sorbellosteek en Frans knoopje. Om vervolgens toch terug te keren naar een simpele techniek, het doorrijgen waarbij ik gekeken heb naar het effect van een dunnere en dikkere draad (helaas geen foto).

Een ander mooi voorbeeld zijn de ‘Pradawaaiers’, genoemd naar een trui van het modemerk Prada. Maar de oorsprong van de waaiers waren eigenlijk gebreide schelpen.

De Pradawaaiers gebreid en geborduurd.

Geborduurd lijken ze wel op Bargello, een oude borduurtechniek die prachtig kleurige patronen creëert. Tja, wat was er dan eerder en wie inspireert wat en wanneer?

Door het gebruiken van dun en dikker materiaal krijg je ook een interessant contrast.

Borduren en breien met verschillende diktes garen.

Dit effect wordt nog eens versterkt door een andere borduursteek te gebruiken te gebruiken met het dikkere materiaal of de dikkere draad mee te laten lopen in het breiwerk.

Ook strepen blijken ineens erg interessant om mee te experimenteren. Met een strepengenerator online kun je gemakkelijk allerlei streeppatronen maken. Je kunt dan zelf instellen hoeveel kleuren je wilt gebruiken en hoe dik de strepen mogen zijn (1 t/m … toeren).

strepen, strepen en nog eens strepen.

Als je de strepen borduurt kun je kiezen uit verschillende steken als halve of hele kruissteek, platsteek of schuine platsteek of een zigzag- of golfpatroon. Je ziet op de foto een aantal uitwerkingen van het streeppatroon. Als je dit streeppatroon verticaal of diagonaal borduurt krijg je nog meer varianten. De mogelijkheden zijn legio. Duidelijk voor mij is dat ik voorlopig nog niet klaar ben met dit streeppatroon.

Speciaal was het kleurcontrast breiwerk van Britt Marie Christoffersson.

Kleurcontrast breiwerk ala Britt Marie Christoffersson versierd met borduurwerk.

Hier heb ik het breiwerk als basis gebruikt om op te borduren. Dit is geïnspireerd door haar boek ‘Brodera pa stickat’. Bij de Amsterdamse Steek geef ik 1 december voor de tweede keer de workshop ‘Popborduren, inspiratie Britt Marie Christoffersson’ waar ik dieper inga op dit soort borduurwerk.

En we hebben nog meer gedaan.

Tijdens de Knit & Knot in Tilburg van 24 t/m 26 oktober kun je ook kennismaken met het Broodje Breien. Loret geeft dan samen met een aantal docenten/designers van de Amsterdamse Steek les in 9 verschillende onderwerpen uit het Broodje Breien. Het uitgebreide programma vind je hier.

En mij vind je ook op de Knit & Knot. In de stand van de Amsterdamse Steek laat ik je zien hoe ik de inspiratie uit de Broodjes Breien omzet in borduurwerk. Ik neem daarbij een aantal voorbeelden mee met betrekking tot het thema’s contrast (2019) en kunststromingen (2017). Zie ik je daar ook? In de stand is ook nog Ditte van der Schuit als breidokter aanwezig en HIST met hun replica’s van breirollen. Meer informatie vind je hier.

 

Voor de draad ermee!

Gisteren heb ik eindelijk tijd gevonden om te gaan kijken bij de tentoonstelling ‘Voor de draad ermee!’ in het Gorcums Museum. In mijn lijst met mogelijke textieluitjes en -tentoonstellingen deze zomer heb ik hem ook al genoemd.

En ik moet zeggen dat ik blij verrast was met deze mix van oud en nieuw, Europees en ethnisch, traditioneel en vrij/onconventioneel, toegepast en speciaal gemaakt binnen een thema. Veel verschillende soorten borduurwerk en toepassingen worden getoond, en toch zie je elementen keer op keer weer terugkomen zoals het gebruik van draad/garen, maar ook borduursteken als de kettingsteek.

De tentoonstelling is nog t/m 9 september te zien dus ga vooral nog langs. En… weet dat op woensdag het museum gratis te bezoeken is.

Een impressie van (voornamelijk) details:

Michael Raedecker – Penetration (detail)

Barbara Broekman – detail. Interessant hergebruik van bestaand borduurwerk

Tilleke Schwarz – New Potatoes (detail). Een mooi voorbeeld van draadopleggen (borduurtechniek volgens het bijschrift).

What’s in a name. Op de bijschriften van de borduurwerken in deze tentoonstelling werd de techniek draad opnaaien oftewel couching, draadopleggen genoemd. Zo leer je iedereen keer weer wat…

Cora de Kok – Vrouw met hond (detail). Goed is te zien dat de hond helemaal met kettingsteken is geborduurd.

In het kader van het 30-jarige jubileum van Merkwaardig konden leden werk insturen met het thema ‘Hollands Glorie’. Deze sweetbag is gemaakt door Sary Maas en geborduurd in kettingsteken.

En ja, over hergebruik van borduurwerk gesproken, ook Rob Scholte was aanwezig.

Interactieve installatie
Beeldend kunstenaar Marijke Bongers ontwikkelt in het museum en in de bibliotheek een interactieve installatie waarbij verbindingen en het beantwoorden van vragen centraal staan. Iedereen is welkom mee te doen, zodat één groot gezamenlijk kunstwerk ontstaat. Ook is te zien waar haar Eco Textile Studio voor staat in een apart Lab met bijzondere proefjes.

Een aanrader.

Reflections en andere tentoonstellingen met borduurwerk

Afgelopen week bezocht ik de tentoonstelling ‘Reflections‘ van Jan Taminiau in het Centraal Museum in Utrecht. Naast de prachtige jurken en accessoires van zijn hand (inclusief de kroningsjurk) was er een ook ruimte ingericht met de borduurproefjes. Dat was natuurlijk smullen voor me.

De jurk van Jan Taminiau

en het borduurproefje van de jurk (Jan Taminiau)

Met kralen geborduurde insecten (borduurproef Jan Taminiau)

Borduurproef goudborduurwerk (Jan Taminiau)

De tentoonstelling duurt nog t/m 26 augustus. En wil je eens kennismaken met de borduurtechniek niet Jan Taminiau gebruikt dan zijn er verschillende workshops met Anna Bolk te volgen. Ook geeft zij een aantal zaterdagochtenden een (aanschuif)demonstratie op de lapjesmarkt in Utrecht.

Inspiratie opdoen is altijd leuk, dus vroeg ik me af wat er nog meer voor ‘textiele’ en borduurtentoonstellingen waren de komende tijd.

Heel bijzonder vond ik de aankondiging van Pronkrollenweekenden bij Hennie en Sjoerd Stevan in Winschoten.

Pronkrol uit het Museum voor Naaldkunst

Hun Museum voor Naaldkunst te Winschoten is opgehouden te bestaan en nu bieden ze hun collectie te koop aan. Daarvoor organiseren ze dit voorjaar ‘Pronkrolweekenden’ en wel op

  • zaterdag 5 en zondag 6 mei 2018 van 13.30 – 17.00 uur
  • zaterdag 12 en zondag 13 mei 2018 van 13.30 – 17.00 uur
  • zaterdag 19 en zondag 20 mei 2018 van 13.30 – 17.00 uur
  • zaterdag 26 en zondag 27 mei 2018 van 13.30 – 17.00 uur

Behalve pronkrollen zijn er ook merklappen, waaronder zeer oude, fraaie naald- en kloskanten, handwerkgereedschappen en boeken te koop.

Het adres is: St. Vitusholt 41, 9674 AG  Winschoten.

Borduurlint voor de vrede
Vanaf 2 mei is in ‘t Andere Museum in Leeuwarden het Borduurlint voor de vrede te zien.
Dit Borduurlint voor de vrede is een herinnering aan prinses Maria Louise van Hessen Kassel, prinses van Europa en stammoeder van ons huidige vorstenhuis.
Het 75 meter lange lint is geborduurd voor “Leeuwarden culturele hoofdstad 2018” door meer dan 300 dames.

Borduurlint voor de vrede in Leeuwarden te zien

En dit was mijn bijdrage

Lapzussen
In het Historisch Museum de Bevelanden is de internationale collectie merklappen van de Lapzussen uit Kontich België tot 28 oktober 2018 te zien. De Lapzussen zijn verbonden aan de Koninklijke Kring voor Heemkunde van Kontich. De succesvolle lapzussengroep bestaat nu ruim 10 jaar en telt ca. 30 leden. Zij staan voornamelijk bekend om hun zeer kleurrijke en gevarieerde en zeer fijne werk. En noemen zichzelf geen handwerkclubje. Maar wie nooit borduurde wordt met raad en daad bijgestaan door ervaren borduursters. Onder andere over symboliek, opspannen, oude technieken en materialen.

Dutch Flowers – reproductie van Inguna Krastina, een van de lapzussen

Voor de draad ermee
Borduren – het versieren van textiel of andere materialen met naald en garen. Tuttige handarbeid? Niet in deze tentoonstelling! Ook kunstenaars en bekende modeontwerpers zoals Jan Taminiau, passen tegenwoordig borduurkunst toe. Het Gorcums Museum organiseert van 7 april t/m 9 september 2018 de expositie Voor de draad ermee! over borduren door de eeuwen heen. Een ambachtelijke kunstvorm die helemaal terug is.

Symbolische betekenis
De mooiste creaties passeren de revue: voorbeelden uit Nederlandse mode van vroeger en nu, antieke liturgische gewaden en topstukken uit de culturen rond de Middellandse Zee, Centraal-Azië en India. Daar heeft borduurkunst een belangrijke symbolische betekenis bij onder meer geboorte, huwelijk en dood. Ook religie en de zon, als brenger van het leven, zijn onderwerpen die – vaak met veel virtuositeit – verbeeld worden.

Pauline Nijenhuis, Snellandschap Oranje, handgeborduurd, 20×35 cm, 2016, foto Ivonne Zijp

Een aantal hedendaagse beeldend kunstenaars toont recent werk waarin borduurtechniek wordt gebruikt. In de tentoonstelling vormen zij het bewijs dat borduren, op het allerhoogste kunstzinnige niveau toegepast, tot spectaculaire resultaten kan leiden. Deelnemende kunstenaars zijn onder meer Mariëlle van den Bergh, Dorothée van Biesen, Yvonne de Boer, Barbara Broekman, Malou Busser, Cora de Kok, Pauline Nijenhuis, Karola Pezarro, Barbara Polderman, Tilleke Schwarz, Rob Scholte en Sylvia Terwisscha van Scheltinga.

MerkWaardig
Speciaal voor deze tentoonstelling hebben leden van vereniging MerkWaardig werken geborduurd met het thema ‘Hollands Glorie’. De werken laten een grote diversiteit in technieken en interpretatie van dit onderwerp zien en vormen een mooie afspiegeling van de vereniging die dit jaar haar 30-jarige jubileum viert. De werken variëren van moderne en traditionele merklappen tot objecten zoals een pronkrol of een borduurboek.

Ode aan R’dam – Nan van der Storm

Tevens wordt er gedurende de tentoonstellingsperiode borduurmiddagen en workshops organiseren.

Verder interessant voor textiel-/borduurliefhebbers zijn ook nog:

Het Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam met een geheel vernieuwde 3e verdieping. Ik kijk altijd vol verwondering naar de 17e eeuwse geborduurde sweetbags. Maar er zijn nog veel meer geborduurde tassen te vinden in het museum.
De tentoonstelling Kleur & Abstractie/Generaties in Dialoog in het Textielmuseum Tilburg.
Vanaf 27 mei de tentoonstelling Victor&Rolf: Fashion Artists 25 Years in de Kunsthal in Rotterdam.
En in museum De Kantfabriek in Horst is er een tentoonstelling over ‘Russische toegepaste kunst’ waar de eindwerken van studenten van de Hogeschool voor Volkskunst in St. Petersburg te zien zijn.

Hebben jullie nog meer suggesties?

 

 

 

Bordurende en handwerkende vrouwen – van alle tijden

Al een tijdje verzamel ik op Pinterest afbeeldingen (schilderijen en soms foto’s) met bordurende vrouwen.
Soms geeft het me historische informatie over hoe men vroeger (hand)werkte en borduurde, welke tools men gebruikte, en soms geeft het me ook een gevoel van trots dat een schilder als bijvoorbeeld Vermeer een onderwerp als handwerkende meisjes/mensen toch maar aandacht gaf.

Johannes Vermeer - Kantwerkster

Johannes Vermeer – Kantwerkster

Soms wordt de ‘borduurster’ alleen afgebeeld, soms in een groepje. En ik maak er altijd een sport van om in musea schilderijen die iets van handwerken of borduren afgebeeld hebben, te spotten. Het gaat dan voornamelijk om (vrouwen)portretten en dagelijkse taferelen en die zijn er in bijvoorbeeld het Rijksmuseum/Amsterdam genoeg te vinden.

Maar welke selectie zal ik hier eens laten zien. Rijp en groen dan maar, en heel persoonlijk.

Louis Valtat (1869-1952) - Needlepoint

Louis Valtat (1869-1952) – Needlepoint

Henri Lebasque - Jeune fille brodant sur un sofa

Henri Lebasque – Jeune fille brodant sur un sofa

Madame de Pompadour - werkend aan tamboerwerk. Royalcollection.co.uk

Madame de Pompadour – werkend aan tamboerwerk. Royalcollection.co.uk

Peasant women threading a needle (1861) - Jules Breton

Peasant women threading a needle (1861) – Jules Breton

van Eileen Soper

van Eileen Soper

Vincent van Gogh, 1883

Vincent van Gogh, 1883

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Path of Needles – Gina Litherland

Je ziet in ieder geval dat borduren en handwerken van alle tijden is, van alle leeftijden en ook door alle gelaagdheden van de bevolking gedaan werd.
Behalve Madame de Pompadour die parmantig poseerde voor haar portret, zie je de focus en aandacht die de vrouwen hebben voor hun borduur- of handwerk en de rust die ze uitstralen.

En deze wilde ik jullie ook niet onthouden. ‘De maagd Maria met borduurgezelschap’ door Lluis Borrassa.

Virgin Mary with her needlework classmates - Lluis Borrassa

Virgin Mary with her needlework classmates – Lluis Borrassa

Het lijkt wel een soort ‘Show and Tell’.

Hebben jullie favoriete bordurende of handwerkende vrouwen/meisjes. Laat het me weten.

 

Een roos is een roos, is een roos……

Voor de cursus StitchArt ben ik wat aan het experimenteren en een thema wat telkens terugkomt is de roos. Er zijn meerdere zaken die terugkomen maar die zijn voor een andere keer. Behalve dan het werken op iets anders dan borduurstof of linnen.

Een van mijn inspiraties is de Markerroos. Dat is de roos die terugkomt op het rijglijf in de klederdracht van Marken. Er zijn rijglijven met 5 rozen, maar tijdens het huwelijk, dat enkele weken duurde, werd een rijglijf met 7 rozen aangetrokken op de zondag na het aantekenen.

5 rozen op dit rijglijf uit Marken.

5 rozen op dit rijglijf uit Marken.

Dit is een collage van ‘geplakte’ stofjes met rozen waarop met festonsteken is geborduurd om de lapjes te verbinden. De markerroos werd ook hoofdzakelijk in de festonsteek gemaakt, dus die link was snel gemaakt.

Interpretatie Markerrozen - Majo van der Woude

Interpretatie Markerrozen – Majo van der Woude

Door de roos terug te brengen naar alleen een festonsteek en een eenkleurige draad krijg je deze voorbeelden.

festonroos op doorzichtige stof. Gelegd op een Marker bauwtje met rozen.

festonroos op doorzichtige stof. Ondergrond is een Marker bauwtje met rozen.

festonroos op Chinees gelukpapier

festonroos op Chinees gelukpapier

En deze, die geborduurd zijn met Tentakulum zijde 100/3 kleur: Chagall.

festonroosjes op een zijden zakdoekje

festonroosjes op een zijden zakdoekje

festonroosjes op vertvrij papier van Frans kaasje

festonroosjes op vetvrij papier van Frans kaasje

festonroos op kantachtig plastic materiaal

festonroos op kantachtig plastic materiaal

Een andere inspiratie is het boek ‘Rosenbroderier’ van Ingrid Eggimann-Jonsson. Hierin vind je rozen in allerlei soorten borduurwerk uitgevoerd.

Rosenbroderier van Ingrid Eggiman-Jonsson

Rosenbroderier van Ingrid Eggiman-Jonsson

Een van de patronen heb ik gebruikt om wat voorbeelden te maken van rozen geborduurd op breiwerk.
Ik heb twee varianten uitgewerkt: eentje in festonsteek

roos in festonsteek geborduurd op breiwerk

roos in festonsteek geborduurd op breiwerk

En eentje in satijnsteek of platsteek. Geborduurd met wol van Blomsterstuga.

roos in satijnsteek op breiwerk

roos in satijnsteek geborduurd op breiwerk

Een ander voorbeeld is het werken op netstof met een weefsteek. Je krijgt dan filetwerk.

Rozen op netstof

Rozen op netstof

Of, zoals ik afgelopen weekend tijdens de Nederlandse Breidagen in Rijswijk leerde bij Club Geluk, een gebreide klaproos.

gebreide klaproos van Club Geluk

gebreide klaproos van Club Geluk

Het patroon van de klaproos staat in hun boek ‘Club Geluk en het geheim van de gebreide ham‘.
Wees gerust, het experimenteren is nog niet over. Ik kom hier op terug.

 

 

 

 

De Rood uitdaging, deel 2

Hier heb ik vertelt over mijn zoektocht naar inspiratie die resulteerde in de 10-daagse Rood-uitdaging door
tips van Marjolein van der Stoep en Cas Holmes.

We gaan verder met dag 5.

Rood-uitdaging dag 5

Rood-uitdaging dag 5

Op het rode lapje van Ikea is eerst de bloem geappliqueerd en vervolgens is het Latex-garen van Bart en Francis erop genaaid met één draadje rood splijtzijde.

detail waar je goed kan zien dat de bloem eerst op het lapje genaaid is.

detail waar je goed kan zien dat de bloem eerst op het lapje genaaid is.

Op de 6e dag van de Rood-uitdaging heb ik een stuk kant versierd met Franse knoopjes en platsteken. Deze zijn door het kant en door de rode onderlaag geborduurd.

Rood-uitdaging dag 6

Rood-uitdaging dag 6

hier kan je de ondergrond goed zien.

hier kan je de ondergrond goed zien.

Dag 7 was moeizame dag. Het idee was om met rijgsteekjes doorstoppen en visible mending te laten zien. Door de keuze van de draad (1 draadje splijtzijde) en stof werd alles een beetje pieterig. Het extra toevoegen van een bruine draad haal het werk iets op, maar dit is niet mijn beste werk. Aan de andere kant, het hoorde bij het proces om ook een minder werk gewoon mee te laten tellen in de 10-daagse uitdaging.

Rood-uitdaging dag 7

Rood-uitdaging dag 7

Op dag 8 heb ik een oude sepia ansichtkaart die ik gevonden had in een tweedehands winkeltje in Groningen verwerkt in het lapje. Om de kaart meer te verbinden met het lapje, heb ik de rode strepen van het lapje met rijgsteken doorgetrokken op de kaart. Als het materiaal/papier wat dikker is zoals hier de ansichtkaart dan prik ik eerst gaatje voordat ik ga borduren.

Rood-uitdaging dag 8

Rood-uitdaging dag 8

Op dag 9 heb ik wat gespeeld met een bandje met hangende bolletjes. Het bandje is met dicht op elkaar geborduurde platsteekjes vastgezet en met diezelfde techniek heb ik, als grapje, een paar bolletjes in enkele stappen een mier laten worden.

Rood-uitdaging dag 9

Rood-uitdaging dag 9

En op de laatste dag van de Rood-uitdaging ben ik verder gegaan op een eerder geborduurde letter M. Ik vond het een mooi idee om af te sluiten met mijn eigen letter. De letter heb ik ooit geborduurd in rood met steelsteek, al had de ontwerper  ‘Il était une fois..‘ een andere suggestie.
De bloemetjes en blaadjes in de M zijn volgeborduurd met platsteken en verder heb ik kraaltjes en pailletten gebruikt.

Rood-uitdaging dag 10

Rood-uitdaging dag 10

detail

detail

Ik moet zeggen dat ik aan de ene kant de verplichting om 10 dagen iets binnen een vastgesteld thema te maken best zwaar vond. Aan de andere kant was het toch weer een uitdaging om iedere dag iets anders te verzinnen en een stapje verder te zetten. Ik vind niet alles even goed gelukt. Het is geregeld gebeurd dat wat ik in mijn hoofd had er in borduurwerk toch anders uitzag. Soms slechter, maar ook soms beter.
En onder de streep zitten er een paar werkjes tussen die een leuke start kunnen zijn om door te ontwikkelen.

Dus:
Ja, het werkt om jezelf een uitdaging te geven door een aantal dagen dagelijks binnen een thema, met vooraf bepaald materiaal en met een tijdslimiet. Het maakt in ieder geval je creativiteit los (wellicht ook in het vinden van excuses om het een dag niet te doen). Ben ik nu klaar:
Nee, want sommige werkjes kunnen nog verder uitgewerkt worden. Is wellicht een volgende uitdaging als er wat minder inspiratie is.
Nee, want eigenlijk vind ik dat ik nog iets moet verzinnen om alle lapjes bij elkaar te houden, omdat het toch een proces vertegenwoordigd. Daar ben ik nog niet uit. Heeft iemand van jullie suggesties?

Ga ik het nog eens doen:
Mmmmm…. Ik ga binnenkort een weekje naar Italië voor een relaxvakantie, misschien is het een goed idee om mezelf daar een dagelijkse creatieve of borduur uitdaging te geven. Suggesties voor een thema?

De Rood-uitdaging

Ik ben altijd benieuwd hoe mensen aan hun inspiratie komen. Maar nog meer benieuwd ben ik hoe men die inspiratie dan omzet in een creatie, bijvoorbeeld in borduurwerk of tekening of verhaal.
En ja, er zijn een aantal mensen bij wie het zo komt aanwaaien, maar je hoort ook veel verhalen dat het gewoon hard werken is, met veel uitproberen en veel gewoon doen.
En dat is eigenlijk wel de rode lijn, maak gewoon elke dag wat, wees iedere dag creatief. Het hoeft namelijk niet perfect te zijn, je kan het altijd weggooien. Maar een ietwat mislukt werkje kan ook een inspiratie zijn voor een veel beter werk, want van ieder stuk dat je maakt leer je. Wat werkt en inderdaad, ook wat niet werkt. En soms heb je een beetje hulp nodig.

Marjolein van der Stoep heeft een heel leuk boek geschreven ‘Was ik maar naar de kunstacademie gegaan… dan had ik dit boek niet hoeven kopen’ waarin ze o.a. hoofdstukken heeft gewijd aan Inspiratie (en hoe je dat kan vasthouden/bewaren/verzamelen) en aan Creativiteit. In het hoofdstuk Creativiteit vind je een aantal tips en oefeningen hoe je creatieve denkproces op gang kan krijgen.
Marjolein van der Stoep
Ik heb haar tip/oefening om te variëren op een thema gecombineerd met een tip van Cas Holmes uit haar boek ‘Stitch Stories’ om kleine collages te maken binnen een thema. Cas gebruikt dan o.a. papier, textiel en gevonden voorwerpen, maar beperkt het materiaal wel in kleur en in hoeveelheid. Haar advies is om dagelijks, meerdere dagen achter elkaar, één of meer collages binnen het thema en met het beschikbare materiaal te maken.

Cas Holmes - Stitch Stories

Cas Holmes – Stitch Stories

Met andere woorden: ik heb mezelf een creatieve uitdaging gegeven waarin ik 10 dagen achter elkaar, iedere dag een nieuw (borduur)werkje maak.
* Thema: Rood.
* Ondergrond: neutrale stof, of stof met een rood accent of rode stof waarbij ik moest gebruiken wat ik al in huis had.
* Garen: rood en wit in verschillende diktes en soorten
* Gevonden voorwerpen: al eerder geborduurde lapjes met rood borduurwerk.
O ja, ik mocht er dagelijks maar maximaal 1 uur aan werken.
Als iets niet werkt, dan is dat maar zo, de volgende dag is er een nieuwe kans.

Ik ben begonnen met een linnen ecru lapje met een rood horizontaal en verticaal streepje erin geweven.

Rood-uitdaging dag 1

Rood-uitdaging dag 1

Daarop heb ik een slingerend motief geborduurd met steelsteek, blaadjes in een losse kettingsteek en Franse knoopjes als besjes.

detail

detail

Voor dag 2 had ik een al eerder geborduurd lapje gevonden. Ooit een patroontje voor een brillenkoker van Atelier het Haantje, maar na het borduren van 2 motiefjes op een stapel nog afmaken terecht gekomen.

Rood-uitdaging dag 2

Rood-uitdaging dag 2

Ik heb eerst het lapje door midden geknipt en vervolgens weer aan elkaar gezet met een naadverbinding. De linkerkant heb ik zo gelaten en de rechterkant heb ik bewerkt met kettingsteken (de 2 blaadjes en een ‘schaduw’slinger) en kraaltjes. Op de tak is een latex-draad van Bart en Francis opgenaaid.

detail

detail, hier kan je de Latex-draad goed zien.

Dag 3 begon met een stukje rood/wit linnen dat ik ooit bij Ikea gekocht had. Kijk als je daar komt altijd even bij de stoffen, ik heb daar al vaak lapjes gekocht die ik gebruikt hebt voor borduurwerk. Zo is de stof van mijn TAST stekenboek ook Ikea-stof.

Rood-uitdaging dag 3

Rood-uitdaging dag 3

Erop een eerder geborduurd lapje in kruissteek op ongebleekte katoen en verder versierd met vilten bloemetjes die ik van een soort rand afgeknipt heb. Ze zijn op de stof gezet met een festonsteek en vervolgens nog versierd met een klein rijgsteekje.

Door je werk een kwartslag te draaien, ziet het er ineens heel anders uit.

Door je werk een kwartslag te draaien, ziet het er ineens heel anders uit.

Dag 4 stond in het teken van steken oefenen. Ik heb een stukje wit linnen in reepjes geknipt en op elk reepje een andere steek geborduurd. Vervolgens heb ik de losse reepjes op het rode linnen lapje geborduurd.

Rood-uitdaging dag 4

Rood-uitdaging dag 4

Van links naar rechts: vliegsteek, versprongen kettingsteek, Kreta steek, losse kettingsteek, flanelsteek, korenaarsteek en taksteek.
rood-uitdaging dag 4 detail
Wordt vervolgd.
En in de tussentijd, wat doen jullie als je even geen inspiratie of creativiteit hebt?

Rood-uitdaging dag 1 t/m 6

Rood-uitdaging dag 1 t/m 6

Nu eens niet borduren op textiel – Vervolg

Hier vertelde ik over mijn experimenten met borduren op allerlei ander materiaal dan textiel. Vandaag laat ik een aantal inspiratiebronnen zien. Veel afbeeldingen en foto’s, weinig tekst, gewoon genieten dus. En veel linkjes naar de websites en meer werk van de kunstenaars of projecten, dus nog meer genieten.

Borduren op papier  is blijkbaar van alle tijden. De bibliotheek van de Universiteit van Uppsala heeft een middeleeuws boek (14e eeuw) in zijn collectie waarin reparaties te vinden zijn, die gemaakt zijn met gekleurde zijde en borduursteken zoals de festonsteek. Hier kan je er meer over lezen.

14e eeuws manuscript - Universiteit van Uppsala, Zweden

14e eeuws manuscript – Universiteit van Uppsala, Zweden

En nog een detail.

En nog een detail.

Iets heel anders is het werk van Izziyana Shuaimi. Zij combineert tekeningen met prachtig folklore borduurwerk onder de titel ‘The looms in our bones’.

Door Izziyana Suhaimi

Door Izziyana Suhaimi

detail

detail

Of het werk van Nicolette de la Brown. In 2013 maakte zij een serie  geborduurde boodschappentasjes onder de titel ‘El Barrio Bodega’.

Nicolette de La Brown - El Barrio Bodega no 1-3

Nicolette de La Brown – El Barrio Bodega no 1-3

Van een andere orde is het borduren op natuurlijk materiaal als bladeren, zoals deze voorbeelden van Hillary Fayle.

Hillary Fayle - Stitch Work

Hillary Fayle – Stitch Work

Hier heeft ze de flanelsteek gebruikt om de blaadjes aan elkaar te borduren. En in onderstaand voorbeeld Franse knoopjes.

werk van Hillary Fayle

werk van Hillary Fayle

Susanna Bauer gebruikt ook natuurlijk materiaal in haar kunstprojecten, zij gebruikt haaktechnieken om te verbinden en toe te voegen.

Aligning - werk van Susanna Bauer

Aligning – 3D-werk van Susanna Bauer

Navigation - 2D werk van Susanna Bauer

Navigation – 2D werk van Susanna Bauer

Ik hoop dat ik jullie ook een beetje inspiratie heb gegeven om eens op een andere manier naar borduurwerk te kijken.