Berichten

Zomerworkshop Folklore Borduurwerk uit Hongarije

Wie reist er, net als de afgelopen twee jaar, mee naar Hongarije om tijdens de zomerworkshops verschillende technieken binnen het Hongaars borduren te ontdekken?

Een kaart van Hongarije met de verschillende soorten borduurwerk.

Nadat we eerder in Buzsák, Sarköz, Csenger, Congrád, Kalosca, Hódmezövasárly, Karád en Mezökövesd zijn geweest en de Palóc en Szekely in Roemenië hebben bezocht, reizen we dit jaar naar weer terug naar Hongarije. We zijn nog steeds niet uitgekeken op dit prachtige folklore borduurwerk.
Dit jaar starten we in Oost-Hongarije, in Komád. Vervolgens gaan we naar de provincie Zala in het Westen, de provincie Baranya in het Zuiden en de stad Tura in Centraal Hongarije. We sluiten af met het specifieke (mannelijke) borduurwerk op de vilten mantels van herders.

De borduurtechnieken uit de verschillende Hongaarse streken zijn allemaal anders en vaak te herkennen aan kenmerkende motieven, gebruik van borduursteken, materialen en kleuren.

Borduurwerk uit Komád

Dit borduurwerk heeft sinds 1971 een comeback gemaakt door de inzet van Erzébet Fekete en haar borduurgroep. We focussen ons op het meer rustiek linnen borduurwerk dat ooit onderdeel van beddengoed was. Vandaag de dag wordt het vooral toegepast op huishoudtextiel op grof linnen. Het wordt geborduurd in ecru of wit garen. De patronen bestaan uit simpele motieven en de gebruikte steken zijn de opgehoogde satijnsteek voor de blaadjes en de kettingsteek van de stelen.

Borduurwerk uit Komád in wit of ecru op grof linnen.

Geborduurd in de kettingsteek en de opgehoogde satijnsteek.

Geborduurde rozen uit Zala

Van het borduurwerk uit Zala kijken we specifiek naar de rozenmotieven die vroeger geborduurd werden op schorten en die je nu nog wel op tafelkleden terugvindt. Die zijn wat stylistischer dan wat we gewend zijn in Hongarije, waar de meeste bloemmotieven natuurgetrouw zijn.
Het borduurwerk wordt geborduurd op donkere stof in voornamelijk rood, met wat witte, gele, groene en blauwe accentenmet de satijnsteek, steelsteek en eventueel de festonsteek.

 

Borduurwerk uit Zala.

Borduurwerk uit Baranya

Baranya kent verschillende soorten borduurwerk, een aantal daarvan is uniek door hun compositie, kleuren en borduurtechnieken zoals het borduurwerk op de hoofddeksels/mutsen van de Dráva regio dat aan de ene kant heel kenmerkend en aan de andere kant ook heel gevarieerd is. Het wordt vooral in kettingsteken (gewone, losse, zigzag) en rijg- en stiksteken geborduurd.

Borduurwerk uit Baranya.

De kettingsteek uitgelicht.

Witborduurwerk uit Tura (of toch in kleur…)

Tura is een stad in centraal Hongarije. Het staat bekend om zijn wit borduurwerk dat te vinden is op sjaals, hoofddoeken en zakdoeken en zijn typische tulpenmotief. Vanaf 1910 werd er naast het wit borduurwerk, ook geborduurd met donkerblauwe of rode garens en vervolgens met garens van verschillende kleuren. Naast steel- en satijnsteken gaan we aan de slag met het maken van gaatjes.

Borduurwerk uit Tura

Het kenmerkende tulpenmotief.

Szur borduurwerk op vilt

Hongarije kent mannelijke en vrouwelijke borduurwerken. De vrouwelijke borduurwerken worden vooral gemaakt op de hemden, schorten, sjaals, hoofddoeken, zakdoeken en huishoudtextiel. De mannelijke borduurwerken werden oorspronkelijk uitgevoerd door de bontwerkers die de zware jassen mantels van leer en vilt maakten. Het Szur borduurwerk valt hieronder. Het is het borduurwerk dat geborduurd werd met wol op de vilten mantels van de herders.

Hongaarse herders mantel van vilt met Szur borduurwerk, 19e eeuw, MET museum, 2009.300.48

Prachtig gestileerde motieven geborduurd met wol op vilt.

De zomerworkshops met als thema Folklore borduren: Hongaars borduurwerk vinden plaats van maandag 14 t/m vrijdag 18 augustus 2023. Elke dag behandelen we een van de Hongaarse borduurtechnieken die hierboven vermeld staan. Je kunt je opgeven voor één borduurtechniek maar er ook een echte vakantieweek van maken en alle technieken uitproberen.

Maandag 14 augustus 2023 – Borduurwerk uit Komád, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Dinsdag 15 augustus 2023 – Geborduurde rozen uit Zala, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Woensdag 16 augustus 2023 – Borduurwerk uit Baranya, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Donderdag 17 augustus 2023 – Witborduurwerk uit Tura (of toch in kleur…), 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.
Vrijdag 18 augustus 2023 – Szur borduurwerk op vilt, 10.00 – 12.30 uur of 13.30 – 16.00 uur.

Meer informatie en de mogelijkheid tot inschrijven voor de ochtend- of middagsessies vind je hier.

Waar waren we ook al weer de afgelopen jaren?

Zomerweek Hongaars borduurwerk 2021

In 2021 reisden we kriskros door Hongarije. We begonnen net boven Budapest in het Noorden bij de Palóc

Palóc borduurwerk.

en gingen vervolgens naar het Noordoosten/Csenger, waar we twee borduurtechnieken bestudeerden.

Borduurwerk uit Csenger voor op kussens.

En het rood/zwart borduurwerk voor op kleding.

In het Zuiden bezochten we Congrád met zijn typische witborduurwerk

Met dit hartmotief uit Congrád gingen we aan de slag.

en Sarköz, met een heel ander soort witborduurwerk, dat geborduurd wordt op donkere stof en vooral gebruikt wordt op de mutsjes.

Een uitgewerkt randje met borduurwerk uit Sarköz.

En we sloten af in het Westen/Buzsák, net onder het Ballatonmeer.

Borduurwerk uit Buzsák in rood en zwart.

Zomerweek Hongaars borduren 2022

Vorig jaar, in 2022, gingen we via Roemenië en Szekely

Kettingsteekborduurwerk in rood uit Szekely.

naar Kalocsa,

Kalosca borduurwerk.

en vervolgens naar Hódmezövásárhely, waar we het typische wolborduurwerk oftwel harig borduurwerk of Cuman borduurwerk bestudeerden.

Het typische wolborduurwerk uit Hódmezövásárhely.

Na het bezoeken van Karád, bij het Balatonmeer

Karadi borduurwerk.

kwamen we uiteindelijk uit bij het bekende Matyo borduurwerk.

Matyo borduurwerk

Heb je de workshops Hongaars Borduren uit 2021 en/of 2022 gemist en wil je alsnog een (of meerdere) van de workshops volgen, mail me dan even op info@treeofneedlework.nl. Als er genoeg deelnemers zijn dan kijk ik of we weer een Hongaars weekend kunnen organiseren.

Tree of Needlework in 2021 – een terugblik

Nu 2021 op dezelfde manier eindigt als het begon, namelijk met een lockdown is het tijd voor een terugblik.
Want het was niet allemaal kommer en kwel. Ja, ik kon pas vanaf begin mei weer starten met het geven van borduurworkshops en -cursussen en de eerste tijd daarna werden vooral de lessen die niet door hadden kunnen gaan, ingehaald. Maar de lockdown waar we nu in zitten begon op het moment nadat ik mijn laatste les van het jaar gegeven had. Hij heeft wel consequenties voor wanneer we weer kunnen starten, maar dat is iets voor volgend jaar. En in de tussentijd is het toch weer een bijzonder jaar geworden.

De tijd vliegt; een gezamenlijk borduurproject

Begin 2021 is er met 11 cursisten van Tree of Needlework gewerkt aan een gezamenlijk borduurproject onder het mom van apart maar toch samen. Iedereen kreeg een stukje van een grotere lap met een print van een bemoste muur. De opdracht was vrij, men kon zelf de kleuren, het soort garen, het onderwerp, de borduurstijl en/of -techniek kiezen. Nadat ik alle lapjes teruggekregen had, was het nog een flinke puzzel om er een geheel van te maken.

Hoe krijg ik de lapjes weer passend aan elkaar?

Maar het resultaat mag er zijn.

Gezamenlijk borduurproject ‘De tijd vliegt’ 2020/2021.

Hier vind je het hele verhaal over deze bijzondere samenwerking. En hij is te bewonderen in het atelier.

Haute Bordure

5 juni 2021 was het dan eindelijk zover. De tentoonstelling Haute Bordure kon van start in het Fries Museum.


In augustus vorig jaar werd ik gevraagd om replica’s te maken van motieven van een aantal stukken die tijdens de tentoonstelling te zien zouden zijn. Tijdens het maakproces zijn er filmpjes gemaakt die men tijdens de tentoonstelling op zaal kon zien. Zelf heb ik de borduurtechnieken vrij borduren, goudborduren en Zaans stikwerk voor mijn rekening genomen en voor het tamboereren heb ik Marjolein van der Heide van Broderie d’Art gevraagd.

Borduurtechniekenfilmpjes maken voor het Fries Museum.

De tentoonstelling inclusief de filmpjes zijn online nog te bekijken. Je kunt ze hier vinden.

Ook zijn er DIY-instructies gemaakt van een aantal motieven. Hierbij werd er een vertaling gemaakt naar moderne materialen en toepassingen. Hier heb ik daarover geschreven en op de website van het Fries Museum kun je de instructies nog terugvinden.

Bloemmotief van een onderst uitgewerkt

Op dit jak zijn 30 verschillende bloemmotieven geborduurd waarvan er eentje is uitgewerkt.

Interpretatie van het takje met Franse knoopjes op denim geborduurd met perlégaren. Het motief is gevonden op de blauwe kamerjas hierboven.

Ook heb ik namens de Borduurschool, een samenwerking tussen het Fries Museum en de Craftscouncil, de masterclass Zaans Stikwerk gegeven.

Babyjak in Zaans Stikwerk.

Hiervoor mochten we het atelier in het Fries Museum naast de tentoonstelling gebruiken. Het blijft altijd bijzonder als je ter inspiratie van de lessen de originele stukken zo dichtbij hebt.

Zomerweken

Net als vorig jaar zijn er ook in 2021 twee zomerweken met borduurworkshops georganiseerd. Dit jaar met de thema’s Folklore borduren: Hongaars Borduurwerk en Reliëfborduren.

Zomerweek Hongaars borduurwerk 2021

In de Hongaarse week doorkruisden we heel Hongarije op zoek naar de verschillende borduurtechnieken die zo kenmerkend zijn voor het land. En geloof me, we kunnen er nog jaren heen om nog meer borduurwerk te ontdekken.

Zomerweek Reliëfborduren 2021

De borduurtechnieken die aan bod kwamen tijdens de zomerweek Reliëfborduren waren heel divers, van 3D roosjes, naar Plushwork, Zaans stikwerk, Candlewicking naar het vrijere Borduren anders: mosje of landschapje.

Leuk was het om te zien hoe enkele cursisten de hele week borduurvakantie kwamen vieren. Reden dus genoeg om ook in 2022 zomerworkshops te organiseren. Ik ben nog even aan het broeden op de thema’s, dus wordt vervolgd.

Challenge Oude Borduurpatronen

Iedere derde donderdag van de maand verschijnt er een nieuw en gratis patroon binnen de Challenge Oude Borduurpatronen. Ik vind het leuk om de verschillende borduurmogelijkheden van de oude (meestal jaren 50 van de vorige eeuw) patronen met jullie te delen. Ik probeer het zo gevarieerd mogelijk te maken maar zie wel dat ik vaak uitkom bij mij borduurstokpaardjes folklore en proefjes/samples maken. Gelukkig zijn dat nu onderwerpen waar heeeeeeel veel mogelijk is. Een kleine selectie van de challenges van dit jaar:

Challenge Oude Borduurpatronen juli 2021. Kettingsteek versus Zaans Stikwerk

Variaties op een thema, roosjes in de Challenge van augustus 2021.

Alle Challenges met de gratis patronen vanaf het begin vind je hier.

Borduurworkshops in het Openlucht Museum

Een van de speciale opdrachten van dit jaar was het ontwikkelen van verschillende borduurworkshops en het opleiden van de workshopgevers/ambachtscoaches in het kader van de Ambachtenwerkplaats van het Openlucht Museum in Arnhem. Deze zouden naast workshops in Staphorster Stipwerk, Zeefdrukken en Houtbewerking vanaf begin december in de spiksplinternieuwe Ambachtenwerkplaats gaan plaatsvinden. Helaas kon door de huidige lockdown het park tijdens de winteropening maar korte tijd open blijven, maar vanaf april krijgen we een nieuwe kans. Dus hou de website van het Openlucht Museum in de gaten.

Monogram borduren in het Openlucht Museum (beeld Openlucht Museum)

Zo kun je o.a. je eigen monogram ontwerpen en borduren of een boekenlegger borduren. De patronen zijn geïnspireerd door motieven die in het park gevonden zijn of door borduuwerk van bijvoorbeeld Maria van Hemert uit de Collectie van het Nederlands Openlucht Museum.

Borduurlap uit 1947 van Maria van Hemert (Collectie Nederlands Openlucht Museum N.38275)

Geïnspireerd op de motieven van de borduurlap uit 1947 van Maria van Hemert.

Geïnspireerd op een patroon van Hil Bottema uit de Collectie van het Nederlands Openlucht Museum.

En heel veel borduurcursussen en -workshops

En ja, toen het eenmaal weer mocht in 2021, toen zijn er ook weer een hoop borduurcursussen en -workshops gegeven en heb ik veel cursisten mogen verwelkomen. Dit jaar voornamelijk in het eigen atelier in de Concordiastraat in Utrecht. En daar gaan we het komend jaar ook gewoon weer mee door. Dank aan alle cursisten die trouw zijn gebleven en blijven terugkomen, dank aan alle nieuwe cursisten die hun weg naar Tree of Needlework hebben gevonden. Zonder jullie kan ik dit niet doen. Op naar een heel nieuw borduurjaar, 2022.

 

Zomerworkshops bij Tree of Needlework

In het kader van ‘Toch een beetje op vakantie…’ organiseert Tree of Needlework in augustus twee themaweken vol met zomerworkshops.

Speciaal voor de thuisblijvers die een alternatieve vakantiebesteding zoeken.

Tijdens de week worden er van maandag t/m vrijdag borduurworkshops gegeven binnen een thema. Er zijn twee sessies per dag, van 10.00 – 12.30 uur en van 13.30 – 16.00 uur. De klas is klein, maximaal 4 cursisten, waardoor er veel persoonlijke aandacht is (en de RIVM-regels aangehouden kunnen worden). De zomerworkshops zijn geschikt voor zowel beginners als de meer ervaren borduurster/der.

Themaweek Folklore – 10 t/m 14 augustus 2020

De eerste week die start op maandag 10 augustus staat in het teken van het thema Folklore.
In deze week bezoeken we een aantal ‘vakantie’bestemmingen in binnen- en buitenland en met name die landen die bijzonder folkloristisch borduurwerk hebben.

Zo bezoeken we Portugal, Engeland, Estland, Nederland en dan specifiek Marken en we eindigen op de vrijdag in Mexico.

De onderwerpen van deze week zijn:

Maandag 10 augustus: Portugees liefdeszakdoekje

Een van de motieven die je vaak op een Portugees liefdeszakdoekje vindt.

Dinsdag 11 augustus: Engels Smock borduurwerk

Traditioneel in wit, maar ook in kleur wordt dit bijzonder borduurwerk.

Woensdag 12 augustus: Mulgi Muster, borduurwerk uit Estland

Borduurwerk uit Estland.

Donderdag 13 augustus: Marker borduurwerk

Op Marken geïnspireerd borduurwerk.

En

Vrijdag 14 augustus: Otomi borduurwerk uit Mexico

Otomiborduurwerk.

Meer informatie over de afzonderlijke workshops binnen deze themaweek vind je hier.

Themaweek Sustainability/Duurzaamheid en Hergebruik – 17 t/m 21 augustus 2020

Zomerworkshops Sustainability

De zomerworkshops in tweede week staan in het teken van het thema Sustainability/Duurzaamheid en Hergebruik.
In de workshops komen een aantal technieken voorbij die je kleding een tweede/langer leven geven. Of dit nu is door het versieren/upcycling van een ‘saai’ kledingstuk of door het ‘oplossen’/verdoezelen van vlekjes en gaatjes. Het resultaat is altijd uniek en persoonlijk.
Ook gaan we aan de slag met materiaal dat je wellicht al in de kast hebt liggen zoals bandjes en kantjes, maar ook met (verpakkings)plastic. Laat je verrassen door eens met ‘ander’ materiaal te werken.

De onderwerpen van deze week zijn:

Maandag 17 augustus: Borduren op (kinder)kleding

Pimp eenvoudig een saai blousje op met borduurrwerk.

Dinsdag 18 augustus: Sashiko/Boro

Verschillende vormen van Sashiko,

Woensdag 19 augustus: Textielcollage met bandjes en kantjes

Hergebruik van bandjes en kantjes.

Donderdag 20 augustus: Visible Mending

Visible mending op gaatjes te repareren en vlekjes te verdoezelen.

Vrijdag 21 augustus: Borduren op/met (verpakkings)plastic

Borduren met ‘ander’ materiaal.

Meer informatie over de afzonderlijke zomerworkshops binnen dit thema vind je hier.

Alle zomerworkshops vinden plaats bij Tree of Needlework, Concordiastraat 68, studio 122 in Utrecht.

Kosten:  € 45 (incl. BTW), incl. koffie/thee/wat lekkers en een uitgebreid materiaal pakket.

Je bent van harte welkom.