In the Spotlight: Bayeux steek

Soms heb je een hernieuwde kennismaking met een borduursteek die je lang niet gebruikt hebt maar die eigenlijk wel heel leuk is.

Zo werd ik onlangs gevraagd of ik een borduurwerk kon/wilde (af)maken. Het was een ontwerp/pakket van Tanya Bentham van Opus Anglicanum dat voornamelijk geborduurd is in de Bayeux Steek.

‘Hounds’, een borduurpakket van Tanya Bentham van Opus Anglicanum.

Het tapijt van Bayeux

Het tapijt van Bayeux is een borduurwerk dat waarschijnlijk is gemaakt door Koningin Mathilda aan het eind van de 11e eeuw (al is dit nooit bewezen en wellicht alleen het romantische verhaal). Het is 68,3 meter lang en 70 cm hoog (waarvan 50 cm geborduurd) en vertelt het verhaal van de Normandische overwinning op Engeland door Willem de Veroveraar en zijn mannen tijdens de Slag bij Hastings in 1066.

Een gedeelte van het Tapijt van Bayeux.

Het Tapijt van Bayeux hangt in het Museum van Bayeux in Bayeux/Normandië en is tot eind 2024 praktisch iedere dag geopend (behalve in januari tijdens hun jaarlijkse sluiting). Eind 2024 wordt het museum verbouwd en waarschijnlijk reist het Tapijt dan naar Engeland om gerestaureerd te worden.

Je hoeft overigens niet naar Bayeux af te reizen, hier kun je het hele borduurwerk, alle 58 scenes stuk voor stuk online bekijken.

Het Tapijt heeft een ondergrond van linnen waarop geborduurd is met wol in 10 kleuren met 4 steken. Deze zijn de steelsteek, kettingsteek, splijtsteek (in 2 draden) en een draad-opnaai techniek die we nu de Bayeux steek noemen voor de vullingen.

In 2008 was ik in Bayeux om het te bekijken en natuurlijk kon ik het niet laten om een borduurpakket mee te nemen.

Een stukje zelf geborduurd gedeelte van het Tapijt van Bayeux.

Het heet ‘the Watchman and the illumination of the beginning Bayeux Tapestry’ en is blijkbaar nog steeds te koop bij Bayeux Broderie.

Hier kun je de steek goed zien.

De Bayeux Steek

De Bayeux Steek is een Draad-opnaai techniek waarbij je lange spansteken maakt, die je vastzet met een nieuwe spansteek over de lange draden. En die zet je weer vast met kleine steekjes. Klinkt ingewikkeld zo, maar niet als ik hem in plaatjes laat zien.

Eerst maak je lange spansteken naast elkaar.

Je komt vlak naast de eerste spansteek weer naar boven, zodat al het materiaal/de wol bovenop de stof ligt. Aan de achterkant ziet het er dan ook uit zoals hieronder (of op het tekeningetje de rechterkant).

De achterkant van de Bayeux Steek.

Vervolgens span je over de lange steken een draad.

Met spansteken zet je de lange steken vast.

En vervolgens borduur je die vast met klein steekjes, vergelijkbaar met draad opnaaien.

De laatste handeling en nu is de steek/de vulling af.

Een hele mooie en gemakkelijke manier om snel vullingen te maken. Zelf zet ik de 2e spandraad na het spannen gelijk vast met de kleine steekjes. Dat gaat gemakkelijk omdat dit soort vullingen vaak in één kleur gemaakt worden. Maar je kunt daar natuurlijk ook in variëren en een contrasterende vastzetdraad gebruiken.

En nog even terug naar het borduurwerk ‘Hounds’

Ik kan het toch niet laten om nog wat ‘proces’ foto’s van het borduurwerk ‘Hounds’ te laten zien.

De eerste steken.

Ik ben begonnen met de achterste hond.

En heb eerst de vulsteken/Bayeux steken geborduurd.

Daarna heb ik de contouren en de accentlijnen in de honden en ‘bomen’ geborduurd in de splijtsteek.

Door de contouren en accentlijnen komen gelijk de details naar voren.

En nog iets meer.

Met andere woorden: een hele leuke, vernieuwde kennismaken met een ‘oude’ borduursteek.

Maak je eigen borduurstekenboek

Borduurstekenboeken heb je nooit genoeg zoals ik hier al vertelde. Maar het leukste is natuurlijk als je zelf aan de slag gaat met de borduursteken. Alleen zo ontdek je welke je voorkeur hebben, welke je beste liggen, hoe je ze het gemakkelijkst kunt maken en ook wat verschillende materialen/garens met een steek kunnen doen.

Stekenoefeningen met verschillend materiaal geïnspireerd op het boek The Intentional Stitch van Susan Brandeis.

Stitch 22

Ik heb er in mijn borduurleven al een aantal gemaakt en ik word nog altijd getriggerd om weer mee te doen aan stitchchallenges zoals het Stitch22 Project van Sian Martin dat nu op Instagram loopt (@sianmartin1335).

We zijn al een eindje op gang met het Stitch22 project van Sian Martin.

De stersteek en de festonsteek.

Ik heb er voor gekozen om een vintage lapje met een geprint patroon in stukken te knippen en op elk stukje een steek te borduren. Hoe het er uiteindelijk uit gaat zien hangt van een aantal zaken af. Work in progress.

TAST (Take A Stitch Tuesday)

Over het TAST project van Sharon Boggon van Pintangle  dat op Facebook en op haar website loopt heb ik al verschillende keren geschreven hier op de blog. Het heeft me in ieder geval een fantastisch stekenboek opgeleverd dat ik heel vaak als voorbeeld en inspiratie gebruik tijdens de borduurlessen die ik geef.

De eerste pagina van mijn TAST borduurstekenboek.

Het bestaat uit verschillende pagina’s en is ca. 30 x 30 cm groot.

Cahier de Broderie

Misschien wel al 10 jaar geleden maakte in ‘dit Cahier de Broderie van Un Chat dans l’aguille. Ik zie op hun website dat ze nu een aantal varianten hebben. Wel in het Frans natuurlijk.

Cahier de broderie’, vertaald is dat ‘Borduurschrift.

De pagina met o.a. verschillende festonsteken en taksteken.

Bronnen

Als bron kun je een (of meerdere) van de vele stekenboeken gebruiken die in de loop der jaren uitgegeven zijn. Zelf gebruik ik altijd een mix van oude en nieuwe boeken. En als ik niet uit de stekentekeningen en voorbeelden kom, dan zoek ik naar een filmpje op YouTube of op de website van Mary Corbet Needle’nThread.

Er is een heel scala aan borduurstekenboeken. Voor iedereen wat wils.

 

Favoriete stekenboeken van mij zijn bijvoorbeeld:
Creative Stitches van Sharon Boggon,
The Left-handed embroiderers companion van Yvette Stanton (voor de linkshandige borduurders/sters onder ons),
The Embroidery Stitch Bible van Betty Barnden en
The geometry of hand-sewing van Alabama Chanin and the School of Making.
Helaas zijn er op dit moment geen nieuwe Nederlandstalige borduursteken boeken te koop.

Maar oude(re) Nederlandstalige borduurstekenboeken kun je nog wel vinden bij kringloopwinkels en tweedehandsboekhandels. En online op boekwinkeljes.nl of Kreatiefboek.fr.

Workshopreeks In the Spotlight: borduursteken

Voor de mensen die aan de slag willen met het maken van een borduursteken en niet weten waar ze moeten beginnen, heb ik de workshopreeks: ‘In the Spotlight: borduursteken’ ontwikkeld.
Samen gaan we dan in workshops van 2,5 uur borduursteken of groepen van borduursteken ontdekken. In iedere workshop kun je een pagina voor je eigen borduurstekenboek maken. Naast de steek worden ook borduurtechnieken behandeld waarin de desbetreffende steek de hoofdrol heeft.
Ook kun je experimenteren met verschillende materialen. Alles met als doel uiteindelijk je eigen persoonlijke borduurstekenboek te maken.

Heb je geen zin in een bepaalde steek of ken je die al, dan is dat geen probleem. Je kunt je op elke workshop afzonderlijk inschrijven.

Dit voorjaar gaan we aan de slag met:

De rijgsteek, zaterdag 23 april 2022, 10.00 – 12.30 uur
De knoopsteken, zaterdag 23 april 2022, 13.30 – 16.00 uur
De satijnsteek, zaterdag 21 mei 2022, 10.00 – 12.30 uur
Geweven steken, zaterdag 21 mei 2022, 13.30 – 16.00 uur
De flanelsteek, zaterdag 18 juni 2022, 10.00 – 12.30 uur en
Draad opnaaien, zaterdag 18 juni 2022, 13.30 – 16.00 uur

En in het najaar en ook in 2023 gaan we hiermee door. Er zijn zoveel borduursteken te ontdekken.