RSN Stitchbank

Stekenboeken heb je nooit genoeg. Daar heb ik hier al eerder over geschreven.

Ze zijn er in allerlei soorten en maten. Je kunt er inspiratie opdoen, borduursteken leren, leren welke borduursteken horen bij welke borduurtechnieken, waar en hoe je ze kunt gebruiken in een borduurwerk (lijnen, vullingen of accenten) en welke variaties er mogelijk zijn. Er zijn stekenboeken die de borduursteken stap voor stap laten zien in foto’s of in stekentekeningen, er zijn er die de stappen beschrijven in woorden en er zijn er die een combinatie daarvan zijn. De RSN Stichbank en het boek ‘200 Essential Embroidery Stitches’ zijn van dat laatste een voorbeeld.

Royal School of Needlework

De Royal School of Needlework (RSN) is een gerenomeerd borduurinstituut in Groot-Brittannië dat in 1872 is ontstaan met de missie de kunst van het handborduren te behouden. Hun motto is ‘Tradition, Quality, Innovation’. Dit doet zij o.a. door het aanbieden van een gecertificeerd lesprogramma, workshops en borduurcursussen voor het publiek (online en offline) en de Embroidery Studio waar historische borduurstukken gerestaureerd worden en geborduurd wordt in opdracht. Ze hebben een uitgebreide collectie die ze op het moment aan het digitaliseren zijn en die stap voor stap online beschikbaar komt. De eerste 250 stukken kun je hier vinden.


Ter gelegenheid van haar 150e verjaardag  in 2022 heeft zij de gratis online RSN Stitchbank geïntroduceerd als onderdeel van deze missie.

RSN Stitchbank

De RSN Stitchbank wil digitaal de wereldwijde varieteit van borduursteken en de manieren waarop ze in verschillende culturen en tijden gebruikt zijn bewaren en laten zien. Het is een doorlopend project. Zo zijn er eind 2024 25 nieuwe borduursteken toegevoegd waaronder de Bayeux steek, dubbele zoomsteek en breisteek. Wat maakt dat het aantal beschikbare borduursteken nu op 475 komt.

Elke borduursteek heeft zijn eigen (blauwe) icoon gekregen. Dat van de Bayeux steek is bijvoorbeeld:

Het icoon van de Bayeux steek.

Elke steek bevat informatie over zijn geschiedenis, gebruik en structuur. Ook eventuele andere benamingen van de borduursteek worden benoemd.

De presentatie van de Bayeux steek in de RSN Stitchbank.

Vervolgens zie je onder het kopje ‘Method’ hoe de steek gemaakt wordt door middel van stap voor stap foto’s en een video. Er wordt informatie gegeven over de structuur van de steek (bij welke borduursteken familie hij behoord), waar hij voor gebruikt wordt (lijnen, vullingen etc.) en in welke borduurtechniek, wat gerelateerde steken zijn en hoe je hem kunt herkennen (identificatie).

Borduursteken zoeken en vinden

Je kunt een borduursteek op verschillende manieren zoeken en vinden. Natuurlijk door gewoon de naam van de steek in het zoekvlak in te typen.
Een andere mogelijkheid is om te zoeken in borduurtechnieken en daar de gebruikte borduursteken te vinden. Elke borduurtechniek heeft zijn eigen (rode) icoon.

Een borduurtechniek heeft een rood icoon.

Naast een korte uitleg met een voorbeeldfoto van de techniek vind je hier een alfabetische lijst met de (mogelijk) gebruikte borduursteken. En een doorklikmogelijkheid naar de desbetreffende borduursteek.

Een andere manier is het zoeken op ‘Stitch uses’/de toepassing van de borduursteek. Ook weer met zijn eigen (mint) icoon.

Hier vind je de borduursteken die je als afwerking kunt gebruiken.

Zo vind je op een eenvoudige manier steken die je bijvoorbeeld kunt gebruiken als vulsteek of als afwerking. Maar ook de meeste gebruikte steken voor het borduren van een blad, steel of zelfs gras zijn hier te vinden.

En de laatste zoekmogelijkheid is via de ‘Stitch structure’/hoe de steek gemaakt is. Het bijbehorende icoon is lichtblauw.

Hier vind je de borduursteken van eenzelfde stekenfamilie bij elkaar.

Hier vind je verschillende steken binnen bepaalde stekenfamilies zoals kettingsteken, vlechtsteken en geweven steken.

De RSN Stitchbank is een bron van informatie voor makers en onderzoekers. Borduurders/sters kunnen hem gebruiken om nieuwe steken te vinden, te leren en in hun borduurprojecten te gebruiken. En ondezoekers/historici/museumconservatoren en studenten kunnen hem gebruiken om het gebruik, structuur, geschiedenis en in welke borduurtechnieken een borduursteek gebruikt is te ontdekken als hulpmiddel om borduursteken te identificeren op historisch textiel.

200 Essential Embroidery Stitches

Ben je meer een ‘boek’persoon dan is eind vorig jaar het stekenboek ‘200 Essential Embroidery Stitches’ verschenen.

200 essentiële borduursteken uit de RSN Stitchbank verzameld.

Hierin staan 200 borduursteken uit de RSN Stitchbank die we in meerdere soorten borduurwerk en in meerdere culturen terugvinden. Een kleine selectie dus uit de veelomvattender RSN Stitchbank zelf.

Inhoudsopgave.

In het boek zijn de steken gesorteerd op basis steken (19), lijnsteken (54), vulsteken (60), nuancesteken (7), open vulsteken (waar je de ondergrond nog kan zien) (31), afwerkingsteken (8) en versierend/embellishment steken (21).

Uitleg over de festonsteek.

Ook in het boek vind je blauwe stekeniconen weer terug.

Verschillend t.o.v. de RSN Stitchbank is dat in het gekozen is om stekentekeningen te gebruiken terwijl op de website gebruik gemaakt wordt van stap-voor-stap foto’s en filmpjes.

Maar dit maakt ook dat zowel de RSN Stitchbank als het boek goed naast elkaar gebruikt kunnen worden.

Je kunt de RSN Stitchbank volgen op instagram via @rsnstitchbank. En je komt op de website via deze link.

Veel plezier ermee.

 

 

 

Kvadrat / square / vierkant

Tijdens het opruimen van mijn (uitgebreide) borduurbibliotheek vond ik het boekje ‘Kvadrat’ van Hanne Vedel uit 1969. Daarin stonden 40 (op telbare) geborduurde vierkantjes van 24 x 24 draden.

Het Deense boekje Kvadrat van Hanne Vedel uit 1969.

Ondanks dat het boekje al 55 jaar oud is, zijn de borduursels nog steeds actueel. In feite geven ze leuke en moderne mogelijkheden om grotere vlakken op te vullen. Omdat ik ervan hou om dingen uit te proberen en samples/proefjes te maken zocht ik wat materiaal bij elkaar en ging aan de slag.

Ik heb ze geborduurd op grof naturelkleurig linnen (uit één van de materiaaldozen van het Komplete Handwerken (de rode mappen)) met perlé nummer 8 en 5 in wit en off white. Doordat de steken soms meer of minder vulden op de naturelkleurige ondergrond leek het overigens alsof ik meer verschillende kleuren wit gebruikt had. Alle vierkanten zijn geborduurd over 24 x 24 draden.

Kvadrat, een studie van 40 vierkanten met mogelijke vulsteken.

Kvadrat / square / vierkant

Onder de foto’s geef ik de borduursteken die ik gebruikt heb per kvadrat / vierkant, beginnend links boven, rechts boven, links onder en als laatste rechts onder.

Kruissteek over 2 draden, kruissteek over 4 draden, kettingsteek, en open kettingsteek.

Dubbele rijgsteek (eerst horizontaal, dan verticaal), festonsteek, websteek en gobelinsteek over 2 draden.

Kelimsteek, steelsteek, versprongen gobelinsteek,en platsteek.

Kettiingsteek met perlé nr. 8, kettingsteek met perlé nr. 5, blokjes van platsteken, en de dubbele kruissteek of koninginnesteek.

Als je de dikte van je draad veranderd, zoals bij de bovenste blokjes in de kettingsteek, ziet zo’n vierkantje er ineens anders uit.
In de rij eronder heb ik de blokjes met platsteken met een dubbele draad perlé nr. 8 geborduurd. Een andere optie was geweest om hem met één draad perlé nr. 8 te  borduren of één draad perlé nr. 5. Als je samples/proefjes maakt, dus door het uit te proberen, kun je uitvinden wat bij jou en bij je werk past.

Stiksteek, diagonale stiksteek,, Roemeense steek en draad opnaaien met Franse knoopjes.

Stiksteek, stiksteek, stiksteek en oogjes/eyelets.

Door de stiksteek horizontaal, verticaal en diagonaal te borduren ontstaan er andere patronen zoals je hierboven en beneden kunt zien. Zo op het eerste gezicht lijken het wel sneeuwkristallen.

Stiksteek, Draad opnaaien, stersteek en halve kruissteek.

Draad opnaaien, draad opnaaien, draad opnaaien in een netwerk en draadopnaaien in een netwerk met Franse knoopjes.

Je kunt een dikkere draad met een dunner draadje op naaien (te couchen) en daarmee lijnen maken, maar je kunt ook een netwerk/grid ermee maken. Hierbij kun je de kruisende lijnen vastzetten (couchen) met een schuin of recht steekje. En de daardoor ontstane vlakjes wel of niet opvullen met een Franse knoopjes of een ander steekje.

De laatste 10

Draad opnaaien en hokjessteek.

Dubbele knoopsteek (Smyrnasteek) en golfsteek vulling (wavestitch filling).

Flanelsteek, en dubbele rechtstaande kruissteek.

En de laatste twee:

Platsteek en verlengde kruissteek (longarmed crossstitch).

Door horizontale, verticale rijen te maken of juist in het vierkant (‘rond’) te borduren krijg je ook bijzondere variaties.

Het eindresultaat

Ik ben erg blij met het eindresultaat. Door wit garen op het naturelkleurig linnen te gebruiken zie je goed wat je gedaan hebt en hoe de draad loopt.

En zo ziet het totaal er uit.

Kvadrat – het eindresultaat.

Met andere woorden een hele handige sampler/referentielap met verschillende variaties van vulsteken.

En natuurlijk moest hij ook voorzien worden van jaartal en initialen.

Bewogen wit

Een van de thema’s die in mijn borduren geregeld terug komt is ‘Bewogen wit’. Door verschillende nuances en diktes wit materiaal te gebruiken in borduurwerk en bijvoorbeeld op naturelkleurig linnen krijg je bijzondere effecten, waarbij wit kleurigrijker is dan de term wit aangeeft.

Tapisserie in wit.

Het Kunstkabinet ‘Bewogen wit’ als flaylay.

Over het thema Bewogen wit heb ik eerder een blog gemaakt.

In the Spotlight: Bayeux steek

Soms heb je een hernieuwde kennismaking met een borduursteek die je lang niet gebruikt hebt maar die eigenlijk wel heel leuk is.

Zo werd ik onlangs gevraagd of ik een borduurwerk kon/wilde (af)maken. Het was een ontwerp/pakket van Tanya Bentham van Opus Anglicanum dat voornamelijk geborduurd is in de Bayeux Steek.

‘Hounds’, een borduurpakket van Tanya Bentham van Opus Anglicanum.

Het tapijt van Bayeux

Het tapijt van Bayeux is een borduurwerk dat waarschijnlijk is gemaakt door Koningin Mathilda aan het eind van de 11e eeuw (al is dit nooit bewezen en wellicht alleen het romantische verhaal). Het is 68,3 meter lang en 70 cm hoog (waarvan 50 cm geborduurd) en vertelt het verhaal van de Normandische overwinning op Engeland door Willem de Veroveraar en zijn mannen tijdens de Slag bij Hastings in 1066.

Een gedeelte van het Tapijt van Bayeux.

Het Tapijt van Bayeux hangt in het Museum van Bayeux in Bayeux/Normandië en is tot eind 2024 praktisch iedere dag geopend (behalve in januari tijdens hun jaarlijkse sluiting). Eind 2024 wordt het museum verbouwd en waarschijnlijk reist het Tapijt dan naar Engeland om gerestaureerd te worden.

Je hoeft overigens niet naar Bayeux af te reizen, hier kun je het hele borduurwerk, alle 58 scenes stuk voor stuk online bekijken.

Het Tapijt heeft een ondergrond van linnen waarop geborduurd is met wol in 10 kleuren met 4 steken. Deze zijn de steelsteek, kettingsteek, splijtsteek (in 2 draden) en een draad-opnaai techniek die we nu de Bayeux steek noemen voor de vullingen.

In 2008 was ik in Bayeux om het te bekijken en natuurlijk kon ik het niet laten om een borduurpakket mee te nemen.

Een stukje zelf geborduurd gedeelte van het Tapijt van Bayeux.

Het heet ‘the Watchman and the illumination of the beginning Bayeux Tapestry’ en is blijkbaar nog steeds te koop bij Bayeux Broderie.

Hier kun je de steek goed zien.

De Bayeux Steek

De Bayeux Steek is een Draad-opnaai techniek waarbij je lange spansteken maakt, die je vastzet met een nieuwe spansteek over de lange draden. En die zet je weer vast met kleine steekjes. Klinkt ingewikkeld zo, maar niet als ik hem in plaatjes laat zien.

Eerst maak je lange spansteken naast elkaar.

Je komt vlak naast de eerste spansteek weer naar boven, zodat al het materiaal/de wol bovenop de stof ligt. Aan de achterkant ziet het er dan ook uit zoals hieronder (of op het tekeningetje de rechterkant).

De achterkant van de Bayeux Steek.

Vervolgens span je over de lange steken een draad.

Met spansteken zet je de lange steken vast.

En vervolgens borduur je die vast met klein steekjes, vergelijkbaar met draad opnaaien.

De laatste handeling en nu is de steek/de vulling af.

Een hele mooie en gemakkelijke manier om snel vullingen te maken. Zelf zet ik de 2e spandraad na het spannen gelijk vast met de kleine steekjes. Dat gaat gemakkelijk omdat dit soort vullingen vaak in één kleur gemaakt worden. Maar je kunt daar natuurlijk ook in variëren en een contrasterende vastzetdraad gebruiken.

En nog even terug naar het borduurwerk ‘Hounds’

Ik kan het toch niet laten om nog wat ‘proces’ foto’s van het borduurwerk ‘Hounds’ te laten zien.

De eerste steken.

Ik ben begonnen met de achterste hond.

En heb eerst de vulsteken/Bayeux steken geborduurd.

Daarna heb ik de contouren en de accentlijnen in de honden en ‘bomen’ geborduurd in de splijtsteek.

Door de contouren en accentlijnen komen gelijk de details naar voren.

En nog iets meer.

Met andere woorden: een hele leuke, vernieuwde kennismaken met een ‘oude’ borduursteek.

Maak je eigen borduurstekenboek

Borduurstekenboeken heb je nooit genoeg zoals ik hier al vertelde. Maar het leukste is natuurlijk als je zelf aan de slag gaat met de borduursteken. Alleen zo ontdek je welke je voorkeur hebben, welke je beste liggen, hoe je ze het gemakkelijkst kunt maken en ook wat verschillende materialen/garens met een steek kunnen doen.

Stekenoefeningen met verschillend materiaal geïnspireerd op het boek The Intentional Stitch van Susan Brandeis.

Stitch 22

Ik heb er in mijn borduurleven al een aantal gemaakt en ik word nog altijd getriggerd om weer mee te doen aan stitchchallenges zoals het Stitch22 Project van Sian Martin dat nu op Instagram loopt (@sianmartin1335).

We zijn al een eindje op gang met het Stitch22 project van Sian Martin.

De stersteek en de festonsteek.

Ik heb er voor gekozen om een vintage lapje met een geprint patroon in stukken te knippen en op elk stukje een steek te borduren. Hoe het er uiteindelijk uit gaat zien hangt van een aantal zaken af. Work in progress.

TAST (Take A Stitch Tuesday)

Over het TAST project van Sharon Boggon van Pintangle  dat op Facebook en op haar website loopt heb ik al verschillende keren geschreven hier op de blog. Het heeft me in ieder geval een fantastisch stekenboek opgeleverd dat ik heel vaak als voorbeeld en inspiratie gebruik tijdens de borduurlessen die ik geef.

De eerste pagina van mijn TAST borduurstekenboek.

Het bestaat uit verschillende pagina’s en is ca. 30 x 30 cm groot.

Cahier de Broderie

Misschien wel al 10 jaar geleden maakte in ‘dit Cahier de Broderie van Un Chat dans l’aguille. Ik zie op hun website dat ze nu een aantal varianten hebben. Wel in het Frans natuurlijk.

Cahier de broderie’, vertaald is dat ‘Borduurschrift.

De pagina met o.a. verschillende festonsteken en taksteken.

Bronnen

Als bron kun je een (of meerdere) van de vele stekenboeken gebruiken die in de loop der jaren uitgegeven zijn. Zelf gebruik ik altijd een mix van oude en nieuwe boeken. En als ik niet uit de stekentekeningen en voorbeelden kom, dan zoek ik naar een filmpje op YouTube of op de website van Mary Corbet Needle’nThread.

Er is een heel scala aan borduurstekenboeken. Voor iedereen wat wils.

 

Favoriete stekenboeken van mij zijn bijvoorbeeld:
Creative Stitches van Sharon Boggon,
The Left-handed embroiderers companion van Yvette Stanton (voor de linkshandige borduurders/sters onder ons),
The Embroidery Stitch Bible van Betty Barnden en
The geometry of hand-sewing van Alabama Chanin and the School of Making.
Helaas zijn er op dit moment geen nieuwe Nederlandstalige borduursteken boeken te koop.

Maar oude(re) Nederlandstalige borduurstekenboeken kun je nog wel vinden bij kringloopwinkels en tweedehandsboekhandels. En online op boekwinkeljes.nl of Kreatiefboek.fr.

Workshopreeks In the Spotlight: borduursteken

Voor de mensen die aan de slag willen met het maken van een borduursteken en niet weten waar ze moeten beginnen, heb ik de workshopreeks: ‘In the Spotlight: borduursteken’ ontwikkeld.
Samen gaan we dan in workshops van 2,5 uur borduursteken of groepen van borduursteken ontdekken. In iedere workshop kun je een pagina voor je eigen borduurstekenboek maken. Naast de steek worden ook borduurtechnieken behandeld waarin de desbetreffende steek de hoofdrol heeft.
Ook kun je experimenteren met verschillende materialen. Alles met als doel uiteindelijk je eigen persoonlijke borduurstekenboek te maken.

Heb je geen zin in een bepaalde steek of ken je die al, dan is dat geen probleem. Je kunt je op elke workshop afzonderlijk inschrijven.

Dit voorjaar gaan we aan de slag met:

De rijgsteek, zaterdag 23 april 2022, 10.00 – 12.30 uur
De knoopsteken, zaterdag 23 april 2022, 13.30 – 16.00 uur
De satijnsteek, zaterdag 21 mei 2022, 10.00 – 12.30 uur
Geweven steken, zaterdag 21 mei 2022, 13.30 – 16.00 uur
De flanelsteek, zaterdag 18 juni 2022, 10.00 – 12.30 uur en
Draad opnaaien, zaterdag 18 juni 2022, 13.30 – 16.00 uur

En in het najaar en ook in 2023 gaan we hiermee door. Er zijn zoveel borduursteken te ontdekken.