Variaties op een thema – patroon van de Faroër eilanden

/2 Reacties/in , , , , /door

In de serie ‘Variaties op een thema’ deze keer een uitwerking van een oorspronkelijk breipatroon van de Faroër eilanden.

Jaren geleden vond ik op de tweedehands markt in Kolaportid in Reykjavik het boek ‘Foroysk bindingarmynstur’ met breipatronen van de Faroër eilanden. Ik heb geen idee waarom ik het meenam als niet-breister, maar waarschijnlijk trokken de vele patronen die ik ook als borduurster kon gebruiken me aan.

Het schijnt dat Hans Debes, de auteur, in ca. 100 jaar geleden besloot om zo veel mogelijk breimotieven van de Faroër eilanden te verzamelen en te bewaren door ze in een boek te publiceren dat voor het eerst in 1932 verscheen. Daarvoor werden de motieven alleen mondeling doorgegeven. Mijn boek is een heruitgave uit 1969.

Het ziet er aan de buitenkant alles behalve spannend uit.

En binnenin vind je pagina’s met gekleurde patronen waarbij je de breisteek ook kunt zien.

Gekleurde patronen met een breisteek.

En pagina’s met teltekeningen van patronen.

Duidelijke teltekeningen.

Als vingeroefening vond ik het leuk om een aantal patronen in kruissteek op aida in rood te borduren.

Een aantal patronen in kruissteek.

Maar al snel kwam de vraag ‘What if’ weer bij me op.

What if

Wat als je er één patroon uithaald en daarmee gaat spelen?
Uit de bovenstaande patronen koos ik deze om verder uit te werken.

Het oorspronkelijke patroon in kruissteek.

Wat als je als borduursteek de kruissteek aanhoudt, maar gaat variëren met het patroon?

Experimenteren met het patroon

Variaties op een patroon.

Bij het tweede blok heb ik het kruisje in patroon net een hokje naar rechts geplaatst. Je krijgt dan een soort diagonaal patroon. En bij het derde blok zijn de rijen versprongen zodat de blokjes niet naast elkaar staan, maar schuin onder elkaar.

Variaties op een patroon – 2

Bij deze variaties is het blokje aangepast van 3 x 3 steken naar 1 x 3, 1 x 5 en 1 x 3 steken waardoor je een ruitje krijgt. In het tweede blok heb ik ze laten verspringen. En in het derde blok heb ik de rijen ook nog in elkaar laten schuiven.

En in deze reeks zijn de blokjes in hoogte gevarieerd. In het eerste blok is telkens een tussenruimte aangehouden met dezelfde hoogte als het blokje eronder. Vervolgens is er een vaste tussenruimte van 1 kruisje aangehouden. En in de derde variant is de tussenruimte 1 kruisje, maar varieert de hoogte van het blokje tot maximaal 3 kruisjes en gaat daarna weer na 2 en 1 kruisje.

Je ziet aan deze voorbeelden eigenlijk al dat je met een minimale aanpassing een heel ander patroon krijgt.

Alle kruissteekvariaties die ik heb gemaakt.

De mogelijkheden zijn legio.

Experimenteren met andere borduursteken

Je kunt het patroon ook het patroon laten en gaan experimenten met de borduursteken.

Diverse kruisende steekvariaties

In het tweede blokje zijn de kruisssteken over 3 hokjes in de hoogte en 1 hokje in de breedte geborduurd waardoor je een langgerekte kruissteek krijgt. In het laatste blok zijn de juist over 3 hokjes in de breedte en 1 in de hoogte geborduurd zodat je een bredere kruissteek krijgt.

Dat ziet er getekend zo uit:

Kruisende steken.

Ook met een platsteek kun je leuke variaties maken, omdat je hem als contoursteek kunt gebruiken of als vulsteek.

Variaties in andere steken.

Nog wat andere variaties.

In tekening zie je wat beter wat ik gedaan heb.

Het helpt soms om het eerst uit te tekenen.

Nu zijn jullie aan de beurt

Het is nu aan jullie om nog meer variaties te bedenken. Of gewoon een andere patroon te nemen en daarop te gaan variëren.
Ik vind dat altijd een erg ontspannende exercitie, bijvoorbeeld als zondagborduurtje.

Het lijkt me leuk om jullie variaties later toe te voegen aan de blog, dus laat het me weten.

Resultaat van een fijne borduurzondag.

Hoekjes van Saskia Gijselhart

Saskia reageerde op mijn oproep en stuurde me het volgende patroon:

Een variatie aan hoekjes gebaseerd op het patroon van de Faroër eilanden door Saskia Gijselhart.

De eerste rij heeft ze diagonaal gespiegeld waarna ze is gaan spelen met de hoekjes.
Wat een leuke aanvulling.

 

Eerder gepubliceerde Variaties op een thema waren:

De koninginnesteek
Grote kerk in Veer in tapisserie
Stofversieren
Golven

 

Challenge Oude Borduurpatronen maart 2021

/0 Reacties/in , , /door

Het is de derde donderdag van maart 2021, tijd voor een nieuwe Challenge Oude Borduurpatronen.

Al ben en blijf ik een proefjes/samplemeisje, soms vind ik het ook leuk om iets te borduren waar ik mijn borduurwerk mee kan laten zien. En dan op een subtiele manier zoals op een etui, als klein borduurtje achterop een vest en trui of op een omslag voor een notitieboekje.

Dus toen ik een patroon met gestileerde bloemen uit Vrouw en Huis uit 4e jaargang, nr 34, 25 oogst 1951 vond kon ik gelijk al een paar toepassingen verzinnen waarop ik ze zou kunnen borduren.

Het patroon gaf deze keer ook wat borduursteken suggesties.

Stekensuggesties bij het patroon.

Nieuwe steek ontdekt… de inhaalsteek.

Ik heb twee stukken gekozen om uit te werken en het patroon daarvan vind je hier.

De gekozen patronen.

Op een tablethoes

Een paar jaar geleden had ik op de Kreadoe in Utrecht (ik weet nog precies op welke plek het kraam stond maar weet helaas niet meer van wie het kraam was) een stofpakket gekocht voor een tablethoes. Van een oude deken waren de benodigde stukken geknipt en al wat je nog moest doen was het aan elkaar naaien van deze onderdelen en eventueel de hoes nog met borduurwerk versieren.

Met 2 stukken vintage deken kun je al een tablethoes maken.

Ik heb er voor gekozen om het patroon met de 2 bloemen op SoluVlies te tekenen en daaroverheen te borduren. En andere manier is dat je het patroon op vloeipapier/tissuepaper tekent, de contouren met een rijgsteek borduren door het papier en de stof. Na het borduren haal je dan voorzichtig het vloeipapier weg en kun je het motief verder invullen met borduurwerk.

Borduren met het patroon op SoluVlies getekend.

Er is geborduurd met Perlé nummer 5, een wat dikkere draad, zodat het borduurwerk straks niet wegvalt in de grof/wollig aandoende stof.

De witte bloemen zijn goed te zien.

De hoes is dichtgenaaid met een uit elkaar staande festonsteek of dekensteek.

Festonsteek, Bron: TRC Needles, tekening door Martin HenseEn de tablet past er precies in.

Op tweedstof

Het andere motief wilde ik op tweedstof borduren met knalroze garen zodat er een mooi contrast zou ontstaan.
Verder koos ik voor het borduren van de contouren met een steelsteek. Ook hier is SoluVlies gebruikt als hulpmiddel om het patroon op de stof te zetten.

Je ziet de stof nog een beetje door het SoluVlies heen.

Doordat ik in een borduurring werk, maak ik de steelsteek in twee bewegingen.

Door de steeksteek met perlegaren (Wonderfil Eleganza, nr. 8) te borduren ziet het er nog meer als een koordje uit.

Het dilemma

Nadat ik het SoluVlies had weggespoeld vond ik dat het borduurwerk een beetje wegviel tegen de drukke ondergrond van de tweedstof.

Misschien heeft het toch een beetje meer contrast nodig?

Ik kon de blaadjes opvullen met een verlopend garen in dezelfde kleurenrange als de hardroze, eventueel samen met één van de andere kleuren uit het verlopend garen palet?

Heeft het deze kleuren nodig om extra contrast te krijgen?

Of ik kon de blaadjes opvullen met knalgeel?

Misschien niet de meest voor de hand liggende kleurencombinatie.

Nadat ik mijn dilemma op Instagram (@majovanderwoude) en Facebook geplaatst had, bleek dat de voorkeur voornamelijk uitging naar het zo laten of de oranje kleurencombinatie. Dus zo laten is het geworden met een kleine aanvulling door in de blaadjes van de grootste bloemen nog een extra steekje te plaatsen.

Heel subtiel is er een extra steekje in de bloemblaadjes geborduurd.

Toch bleef de ‘gele’ oplossing in mijn hoofd hangen.

Dat ziet er gelijk heel anders uit.

Je ziet dat de bloem gelijk een heel andere uitstraling krijgt als je de blaadjes vult met knalgeel en knalroze garen.

Omslag voor een notitieboekje

Van het geborduurde tweedlapje is uiteindelijk een omslag voor een notitieboekje gemaakt. Hoe je dat doet, heb ik hier al eerder beschreven.

De achterkant van het boekje.

De tablethoes en het notitieboekje, een geborduurd cadeautje is zo gemaakt.

Laat zien dat het jouw borduurwerk is

Als borduurster ‘tekenen’ we eigenlijk zelden ons borduurwerk terwijl we daar toch wel trots op mogen zijn. Misschien zetten we onze naam op een eigen ontworpen en gemaakte merklap of herinneringslap, maar daar is vaak alles mee gezegd. Terwijl we het toch er leuk en interessant vinden als we op oud borduurwerk en merklappen de naam of initialen van de borduurster en het jaartal kunnen ontdekken. Dat maakt dat het borduurwerk persoonlijk wordt, ook al weet je dat als het niet ‘getekend’ is, het ook door een persoon met de hand gemaakt is.

Omdat ik mijn naam, Majo van der Woude, te lang vond om op elk borduurwerk te zetten, heb ik een soort teken gemaakt van mijn initialen. Hierbij heb ik de M direct laten doorlopen in de W. Dat ziet er dan uit zoals hieronder.

Ik heb één teken gemaakt van mijn initialen M en W.

Ik gebruik mijn ‘ondertekening’ vooral bij eigen/origineel werk en als ik het borduurwerk weggeef als cadeautje. En soms…. vergeet ik het helaas. Maar dat is altijd achteraf gesproken.

Tekenen jullie je borduurwerk? En zo ja, heb je ook een eigen teken, gebruik je je initialen of je hele naam?

Ik wens je veel borduurplezier en laat vooral je eigen varianten zien op de Facebookgroep.

Challenge Oude Borduurpatronen

Ben jij al gestart met de Challenge Oude Borduurpatronen?

Alle patronen tot nu toe kun je hier bij elkaar vinden.

Ik hoop dat jullie ook weer geïnspireerd zijn voor het maken van een eigen (geborduurde) versie.

Iedereen kan mee doen. Ga gewoon lekker aan de slag met een techniek die je goed ligt of leuk vindt. Of probeer nu eens een andere techniek en ga wat experimenteren. Het delen van je resultaten is leuk, maar hoeft niet perse. Laat wat van je horen op de Facebook-groep Challenge Oude Patronen. Daar staan al een aantal uitwerkingen van deelnemers.

De volgende Challenge Oude Borduurpatronen zet ik 18 maart 2021, de derde donderdag van maart, op de website.

Borduren in en met het Fries Museum

/2 Reacties/in , , , /door

In het Fries Museum staat de tentoonstelling ‘Haute Bordure‘ klaar om bezoekers te ontvangen. Het wachten is nog op het opheffen van de lockdown voor musea en dan kunnen we deze tentoonstelling die geheel gewijd is aan borduurwerk op kleding en accessoires in het echt (op afspraak) bekijken. Ik kan niet wachten.

Het campagnebeeld van de tentoonstelling Haute Bordure in het Fries Museum.

‘Bijna 150 kledingstukken en accessoires bewijzen dat borduurwerk meer is dan decoratie; het laat zien wie je bent. Van een spectaculair catsuit van Jan Taminiau – van top tot teen met pailletten bestikt – tot met gouddraad versierde schoenen uit 1620, en van ritselende roaring twenties jurkjes tot 18de eeuwse mannenvesten met minutieus geborduurde details.

In de tentoonstelling ontdek je de rijkdom die met borduurwerk gepaard gaat, met luxe materialen als gouddraad, zijde en zoetwaterparels, maar ook het vakmanschap en de honderden uren die soms nodig zijn om een kledingstuk te decoreren. Bovendien markeert fijn, wit borduurwerk belangrijke levensmomenten als geboorte, doop en huwelijk. Maar bovenal vormt borduurwerk een belangrijk onderdeel van de laatste mode waar men al eeuwenlang mee gezien wil worden.’ (tekst van de website van het Fries Museum)

Naast de tentoonstelling in het museum vinden er een aantal extra activiteiten plaats, zoals lezingen, workshops en masterclasses in de Borduurschool en er is een interactieve borduurinstallatie van Floor Nijdeken waarbij je kunt aanschuiven. Ook is er een prachtig boek verschenen ‘Haute Bordure – geborduurde kleding en accessoires in Nederland 1620-2020’.

Hier kun je alvast een aantal pagina’s van het boek bekijken.

Alvast online te zien (of horen)

Omdat de tentoonstelling niet geopend kon worden op de oorspronkelijke datum 13 februari heeft het Fries Museum alvast een aantal zaken online geplaatst zodat je nu al in de stemming kunt komen.

Zo is er een podcast met de titel Voortborduren met borduurverhalen en -frustraties van o.a. Edwin Oudshoorn, Anne Knipping, Floor Nijdeken en Elsa Nijhof die je hier kunt beluisteren.

De Borduurschool, een initiatief van Craftcouncil Nederland en het Fries Museum, biedt naast workshops en masterclasses in het atelier van het Fries Museum een aantal online lezingen en workshops aan. Het hele programma vind je hier.

Verder heb ik voor het Fries Museum een aantal DIY borduurinstructies gemaakt die je straks op zaal bij de originele stukken kunt vinden maar die je nu al op hun website kunt downloaden.

Oude borduurmotieven nog steeds heel actueel

Voor de DIY borduurstructies heb ik een aantal motieven op patroon gezet. Qua materiaal is er een vertaalslag gemaakt naar materiaal dat nu makkelijk te kopen/verkrijgen is en er is altijd ruimte voor eigen interpretatie.

Kleurrijke bloem

Met een satijnsteek, rijgsteek, steelsteek en festonrondje in het hart is deze bloem geborduurd.

Kleurrijke bloem in vrijborduurwerk

Hij is oorspronkelijk te vinden op een geborduurde onderst of kroplap uit 18e/begin 19e eeuw (Collectie Fries Museum T2012-044). In het echt is hij geborduurd met zijde op linnen en is hij 5 x 5 cm.

Met een foto van het originele stuk.

Ik heb het patroon vergroot tot 10 x 10 cm en geborduurd met perlégaren nr 5 waarbij ik de originele kleuren aangehouden hebt. Je kunt er bijvoorbeeld een broche van maken of hem borduren op een spijkerjasje.

Tak met Franse knoopjes

Van de blauwe kamerjas uit ca. 1880 (Fries Museum, T2002-045) die ook op het omslag van het boek staat, heb ik het motief genomen van het takje met Franse knoopjes en lange (losse) steken.

De blauwe kamerjas.

Het is het handigst om eerst de langste steek te borduren en daarover de andere losse steken. De Franse knoopjes zijn als laatste geborduurd.

Interpretatie van het takje met Franse knoopjes op denim geborduurd met perlégaren.

Zaans Stikwerk

In de tentoonstelling zijn verschillende stukken Zaans Stikwerk te zien.
Van het babyjak uit 1775-1800 (vermaakt uit ouder model, 1700-1750) (Fries Museum, collectie Fries Genootschap, T08420) is het motief van een krul gekozen.

Babyjak in Zaans Stikwerk.

Zaans of Zaanlands stikwerk is een reliëf borduurtechniek die gebruik maakt van verschillende lagen stof. Met een stiksteek (of rijgsteek) worden motieven op de stof geborduurd waarna verschillende gedeeltes vanaf de achterkant opgevuld worden en er zo reliëf ontstaat.
Dit maakt dat het geen moeilijke maar wel een bewerkelijke techniek is.

Het patroon vertaald in Zaans stikwerk.

Voorkant Zaans stikwerk krul.

En de achterkant.

Jaren ’40 boeket

In de tweede wereldoorlog was er een gebrek aan textiel voor kleding. Hierdoor ging men creatief om met het materiaal dat nog wel voorhanden was. Van een linnen laken is het ‘oorlogsbloesje’ gemaakt om het vervolgens te versieren met eenvoudig borduurwerk.

Blouse, 1940-1945 linnen geborduurd met katoen (Fries Museum, T.1987-071)

Geborduurd boeket op een linnen bloesje.

Het leuke aan dit patroon is dat het bestaat uit losse onderdelen die samen het boeket vormen. Afhankelijk van de plaats van het borduurwerk is de compositie passend gemaakt met de losse onderdelen. Door het patroon op de DIY-instructie te vergroten kun je het borduren met een 6 draadjes splijtgaren. Ik heb zoveel mogelijk de originele kleuren aan gehouden, maar je kunt natuurlijk elk kleurenpalet kiezen dat je wilt.

Detail.

Bloemen in empirestijl

Van een katoenen vrouwenjak uit begin 17e eeuw (Fries Museum, T1957-466) is dit lieve bloemmotiefje omgezet in een patroon.

Op dit jak zijn 30 verschillende bloemmotieven geborduurd waarvan er eentje is uitgewerkt.

Origineel met zijde geborduurd, maar ook met 2 draadjes splijtgaren ziet het er erg mooi uit.

Handig als je een vlekje op je kleding wilt verdoezelen.

De patronen vind je op de DIY borduurinstructies. Ga er vooral mee aan de slag en laat zien wat je ervan gemaakt hebt op Instagram of Facebook, vergeet niet #hautebordure toe te voegen.

En verder…

In augustus vorig jaar mocht ik in het depot van het Fries Museum een aantal stukken uit de collectie die nu in de tentoonstelling te zien zijn, (voor)bekijken. Van vier stukken heb ik reproducties gemaakt die tijdens het maakproces gefilmd zijn in een timelapse. Deze filmpjes zullen tijdens de tentoonstelling op zaal te zien zijn. Zodra de tentoonstelling geopend is, zal ik jullie de reproducties met de originelen en een stukje maakproces laten zien. Voor nu blijven ze nog even een verrassing.

Ik hoop dat ik snel al het mooie borduurwerk in levende lijve in het museum kan komen bekijken maar voor nu doe ik het even met hetgeen het Fries Museum online al te bieden heeft.