Borduren in en met het Fries Museum

In het Fries Museum staat de tentoonstelling ‘Haute Bordure‘ klaar om bezoekers te ontvangen. Het wachten is nog op het opheffen van de lockdown voor musea en dan kunnen we deze tentoonstelling die geheel gewijd is aan borduurwerk op kleding en accessoires in het echt (op afspraak) bekijken. Ik kan niet wachten.

Het campagnebeeld van de tentoonstelling Haute Bordure in het Fries Museum.

Bijna 150 kledingstukken en accessoires bewijzen dat borduurwerk meer is dan decoratie; het laat zien wie je bent. Van een spectaculair catsuit van Jan Taminiau – van top tot teen met pailletten bestikt – tot met gouddraad versierde schoenen uit 1620, en van ritselende roaring twenties jurkjes tot 18de eeuwse mannenvesten met minutieus geborduurde details.

In de tentoonstelling ontdek je de rijkdom die met borduurwerk gepaard gaat, met luxe materialen als gouddraad, zijde en zoetwaterparels, maar ook het vakmanschap en de honderden uren die soms nodig zijn om een kledingstuk te decoreren. Bovendien markeert fijn, wit borduurwerk belangrijke levensmomenten als geboorte, doop en huwelijk. Maar bovenal vormt borduurwerk een belangrijk onderdeel van de laatste mode waar men al eeuwenlang mee gezien wil worden.’ (tekst van de website van het Fries Museum)

Naast de tentoonstelling in het museum vinden er een aantal extra activiteiten plaats, zoals lezingen, workshops en masterclasses in de Borduurschool en er is een interactieve borduurinstallatie van Floor Nijdeken waarbij je kunt aanschuiven. Ook is er een prachtig boek verschenen ‘Haute Bordure – geborduurde kleding en accessoires in Nederland 1620-2020’.

Hier kun je alvast een aantal pagina’s van het boek bekijken.

Alvast online te zien (of horen)

Omdat de tentoonstelling niet geopend kon worden op de oorspronkelijke datum 13 februari heeft het Fries Museum alvast een aantal zaken online geplaatst zodat je nu al in de stemming kunt komen.

Zo is er een podcast met de titel Voortborduren met borduurverhalen en -frustraties van o.a. Edwin Oudshoorn, Anne Knipping, Floor Nijdeken en Elsa Nijhof die je hier kunt beluisteren.

De Borduurschool, een initiatief van Craftcouncil Nederland en het Fries Museum, biedt naast workshops en masterclasses in het atelier van het Fries Museum een aantal online lezingen en workshops aan. Het hele programma vind je hier.

Verder heb ik voor het Fries Museum een aantal DIY borduurinstructies gemaakt die je straks op zaal bij de originele stukken kunt vinden maar die je nu al op hun website kunt downloaden.

Oude borduurmotieven nog steeds heel actueel

Voor de DIY borduurstructies heb ik een aantal motieven op patroon gezet. Qua materiaal is er een vertaalslag gemaakt naar materiaal dat nu makkelijk te kopen/verkrijgen is en er is altijd ruimte voor eigen interpretatie.

Kleurrijke bloem

Met een satijnsteek, rijgsteek, steelsteek en festonrondje in het hart is deze bloem geborduurd.

Kleurrijke bloem in vrijborduurwerk

Hij is oorspronkelijk te vinden op een geborduurde onderst of kroplap uit 18e/begin 19e eeuw (Collectie Fries Museum T2012-044). In het echt is hij geborduurd met zijde op linnen en is hij 5 x 5 cm.

Met een foto van het originele stuk.

Ik heb het patroon vergroot tot 10 x 10 cm en geborduurd met perlégaren nr 5 waarbij ik de originele kleuren aangehouden hebt. Je kunt er bijvoorbeeld een broche van maken of hem borduren op een spijkerjasje.

Tak met Franse knoopjes

Van de blauwe kamerjas uit ca. 1880 (Fries Museum, T2002-045) die ook op het omslag van het boek staat, heb ik het motief genomen van het takje met Franse knoopjes en lange (losse) steken.

De blauwe kamerjas.

Het is het handigst om eerst de langste steek te borduren en daarover de andere losse steken. De Franse knoopjes zijn als laatste geborduurd.

Interpretatie van het takje met Franse knoopjes op denim geborduurd met perlégaren.

Zaans Stikwerk

In de tentoonstelling zijn verschillende stukken Zaans Stikwerk te zien.
Van het babyjak uit 1775-1800 (vermaakt uit ouder model, 1700-1750) (Fries Museum, collectie Fries Genootschap, T08420) is het motief van een krul gekozen.

Babyjak in Zaans Stikwerk.

Zaans of Zaanlands stikwerk is een reliëf borduurtechniek die gebruik maakt van verschillende lagen stof. Met een stiksteek (of rijgsteek) worden motieven op de stof geborduurd waarna verschillende gedeeltes vanaf de achterkant opgevuld worden en er zo reliëf ontstaat.
Dit maakt dat het geen moeilijke maar wel een bewerkelijke techniek is.

Het patroon vertaald in Zaans stikwerk.

Voorkant Zaans stikwerk krul.

En de achterkant.

Jaren ’40 boeket

In de tweede wereldoorlog was er een gebrek aan textiel voor kleding. Hierdoor ging men creatief om met het materiaal dat nog wel voorhanden was. Van een linnen laken is het ‘oorlogsbloesje’ gemaakt om het vervolgens te versieren met eenvoudig borduurwerk.

Blouse, 1940-1945 linnen geborduurd met katoen (Fries Museum, T.1987-071)

Geborduurd boeket op een linnen bloesje.

Het leuke aan dit patroon is dat het bestaat uit losse onderdelen die samen het boeket vormen. Afhankelijk van de plaats van het borduurwerk is de compositie passend gemaakt met de losse onderdelen. Door het patroon op de DIY-instructie te vergroten kun je het borduren met een 6 draadjes splijtgaren. Ik heb zoveel mogelijk de originele kleuren aan gehouden, maar je kunt natuurlijk elk kleurenpalet kiezen dat je wilt.

Detail.

Bloemen in empirestijl

Van een katoenen vrouwenjak uit begin 17e eeuw (Fries Museum, T1957-466) is dit lieve bloemmotiefje omgezet in een patroon.

Op dit jak zijn 30 verschillende bloemmotieven geborduurd waarvan er eentje is uitgewerkt.

Origineel met zijde geborduurd, maar ook met 2 draadjes splijtgaren ziet het er erg mooi uit.

Handig als je een vlekje op je kleding wilt verdoezelen.

De patronen vind je op de DIY borduurinstructies. Ga er vooral mee aan de slag en laat zien wat je ervan gemaakt hebt op Instagram of Facebook, vergeet niet #hautebordure toe te voegen.

En verder…

In augustus vorig jaar mocht ik in het depot van het Fries Museum een aantal stukken uit de collectie die nu in de tentoonstelling te zien zijn, (voor)bekijken. Van vier stukken heb ik reproducties gemaakt die tijdens het maakproces gefilmd zijn in een timelapse. Deze filmpjes zullen tijdens de tentoonstelling op zaal te zien zijn. Zodra de tentoonstelling geopend is, zal ik jullie de reproducties met de originelen en een stukje maakproces laten zien. Voor nu blijven ze nog even een verrassing.

Ik hoop dat ik snel al het mooie borduurwerk in levende lijve in het museum kan komen bekijken maar voor nu doe ik het even met hetgeen het Fries Museum online al te bieden heeft.

 

Stekenboeken heb je nooit genoeg!

Ik zeg het wel vaker tegen mijn cursisten, van stekenboeken heb je er nooit genoeg. Zodra er nieuwe verschenen zijn, of oude weer heruitgegeven, laat ik ze hier even zien. Ook zijn er genoeg tweedehands stekenboeken te vinden.

Mary Corbet is ook een fan van stekenboeken, al zegt zij wel dat je ze niet persé allemaal nodig hebt. Geruststellende woorden die een beetje in tegenspraak zijn met de stapels stekenboeken, stitchdictionaries zoals zij ze noemt, die ze op de foto’s laat zien in haar blog hierover.
Online kun je tegenwoordig een hoop vinden, van simpele stekeninstructies tot uitgebreide video’s. Toch is het handig om een stekenboek erbij te hebben, want dat kan het beginpunt zijn bij je online zoektocht. Als je niet weet waar je naar zoekt, de juiste naam niet kent, dan is het vinden op het internet niet gemakkelijk.

Er zijn genoeg goede stekenboeken, maar of een stekenboek voor jou werkt hangt af van een aantal zaken. Voor de één werkt een duidelijke stekentekening, voor de ander juist stap-voor-stap foto’s en er zijn er ook die geschreven instructies nodig hebben.

Onlangs zijn er weer 2 nieuwe verschenen die ik je even wil laten zien.

Creative Stitches for Contemporary Embroidery van Sharon Boggon

Sharon kende ik al van haar website Pintangle.com en het project TAST.

Eind vorig jaar is haar boek ‘Creative Stitches for Contemporary Embroidery‘ verschenen.

Creative Stitches for Contemporary Embroidery van Sharon Boggon

Het boek bevat 120 borduursteken met stap voor stap foto’s hoe je de steek moet doen. Verder laat ze veel voorbeelden van toepassingen zien die zeker niet traditioneel zijn.

Een van de voorbeelden uit het boek van Sharon.

Het borduurwerk van de cover.

Hierbij laat ze je ook zien wat er met je borduurwerk gebeurd als je de steken herhaald op verschillende manieren en als je er patronen en/of lijnen mee maakt. Of als je de steken over elkaar borduurt of meer body geeft door extra lagen toe te voegen of andere garens te gebruiken.

Mary Corbet laat in haar review van het boek een aantal pagina’s zien, waardoor je nog een beter gevoel krijgt of dit jouw stekenboek is.

TAST – maak je eigen stekenboek

Je kunt natuurlijk ook je eigen stekenboek maken en als referentie gebruiken. Je zou daarvoor bijvoorbeeld TAST van Pintangle.com/Sharon Boggon kunnen gebruiken. TAST staat voor Take A Stitch Tuesday en iedere dinsdag staat er op haar blog een nieuwe borduursteek om uit te proberen. Op Facebook is er een groep waar je je stekenprobeersels kunt delen en waar je veel inspiratie van de andere deelnemers/borduursters kunt vinden. Je moet je hiervoor wel aanmelden en een paar vragen bijantwoorden. Dit om zoveel mogelijk spammers te voorkomen.
In januari 2021 is weer een nieuwe ronde begonnen, maar instappen kan op ieder moment.

Een aantal jaren geleden heb ik hieraan meegedaan en dat heeft een stekenboek opgeleverd dat ik vaak in mijn lessen gebruikt om de cursisten te laten zien wat er mogelijk is met een borduursteek.

Mijn TAST-stekenboek van 30 x 30 cm.

Pagina’s vol met steken.

De gekruiste festonsteek.

Door de spinnenwebsteek te vullen met dikker garen krijg je roosjes.

Meer hierover kun je o.a. hier, hier, hier en hier lezen of door TAST in de zoekopdracht te typen.

Big Book of Embroidery

Een wat traditionelere aanpak van de borduursteken vind je in het ‘Big Book of Embroidery‘ van Renee Mery. De ondertitel is ‘250 stitches with 29 creative projects’. Met andere woorden, je kunt dus gelijk de steken oefenen in een borduurwerkje.

Het boek kent 3 delen.

Basis stitches

De basissteken zijn onderverdeeld in lijnsteken (straight stitch variations), lange steken (long stitch variations), kruisende steken, lussteken en knoopsteken. Elke steek wordt gepresenteerd met een stekentekening, een geborduurd voorbeeld en een stukje tekst.

Stekeninstructie uitgelegd in tekening, beeld en tekst.

Advanced Stitches

Hierin worden een aantal complexere steken geïntroduceerd als de gewoven steken en verschillende vormen van draad opnaaien. Bovendien wordt een basisuitleg gegeven van borduurtechnieken als open borduurwerk, Perzisch ajour (drawn-thread embroidery), smocken, tapisserie (needlepoint) en punchwork.

Design Handbook

In het laatste gedeelte van het boek worden een aantal projecten gepresenteerd zoals deze Clematis tas.

De clematis tas uit ‘Big Book of Embroidery’.

Naast een patroon in kleur vind je op deze pagina’s ook de gebruikte steken, het gebruikte materiaal, een uitgebreide instructie en een foto van het eindresultaatt.

Patroon van een vogel om op een shirt te borduren.

En verder…

Er ligt nog een boek op de plank om te bespreken, maar dat is meer een techniekenboek, namelijk Blackwork Embroidery van Jen Goodwin.

Dus dat is voor een andere keer.

 

Challenge Oude Borduurpatronen februari 2021

Het is de derde donderdag van februari 2021, tijd voor een nieuwe Challenge Oude Borduurpatronen.

Deze keer een patroon van waterlelies. Het komt uit Rijk der Vrouw, no. 50. Op het patronenblad staat verder geen jaartal, maar ik verwacht dat het uit de jaren ’50 van de vorige eeuw komt, net als alle andere patronen uit de map.

Het oorspronkelijke patroon uit Rijk der Vrouw.

Het patroon is oorspronkelijk bedoeld voor de wit op wit-borduurtechniek Richelieu. Hierbij worden gedeeltes weggeknipt zodat je een kantachtig effect krijgt. Het werd vooral gebruikt in huishoudtextiel. Het Rijk der Vrouw laat enkele mogelijkheden zien hoe je het kunt verwerken in kussens, kleedjes en zakdoeken.

Wat voorbeelden hoe je het patroon zou kunnen gebruiken.

Het patroon van de waterlelies vind je hier.

Klassiek in wit

Natuurlijk kon ik het niet laten om het patroon ook in de klassieke witborduurtechniek te maken.

Nadat ik het patroon op de stof heb getekend met een Friction pen, ben ik begonnen met alle lijnen met een dubbele rijgsteek te borduren.

Eerst borduur je de lijnen met een dubbele rijgsteek.

Vervolgens borduur je het motief met een festonsteek. Voor het gemak heb ik de delen die ik later wil wegknippen met een kruisje gemerkt. Het is belangrijk dat het liggend steekje van de festonsteek aan die kant geborduurd wordt.

Festonsteek, Bron: TRC Needles, tekening door Martin Hense.

Het borduren van de festonsteken.

Waar de, straks  opengeknipte, ruimte wat groter is, heb ik spijltjes gemaakt. Hierbij span ik drie keer een draad naar de overkant waarbij de draad aan de bovenkant van de stof blijft. Vervolgens festoneer je over de draden waarbij je niet door de stof steekt.

Klaar om te knippen.

Als je alles geborduurd heb, knip je de stof weg op de plekken die je aangegeven hebt (of volgens patroon). Door de festonsteek gaat de stof niet raffelen.

Het eerste gat is geknipt.

En uiteindelijk komt het er dan zo uit te zien.

Waterlelies in Richelieu.

Kleurrijke variant

Naast de witte variant leek het ook leuk om een gekleurde variant te maken.

Deze heb ik met kettingsteken op vilt geborduurd met borduurwol van Blomsterstuga. Ik heb met SoluVlies gewerkt om het patroon op het vilt te krijgen. Na het borduren kun je dat gemakkelijk wegspoelen met koud of lauw water.

Helemaal geborduurd in kettingsteek.

De bloemen zijn geborduurd met roze en oranje wol.

Oranje toegevoegd voor wat extra’s…

Hier zie je goed richting van de kettingsteek.

Het eindresultaat is weer heel anders dan de witte variant.

De waterlelies in kleur.

Toch nog even de achterkant laten zien.

Ik blijf geboeid door achterkantjes.

Ik ben benieuwd welke jullie voorkeur heeft, de klassiek witte of de gekleurde?

Welke van de twee heeft jou voorkeur?

Ik wens je veel borduurplezier en laat vooral je eigen varianten zien op de Facebookgroep.

Challenge Oude Borduurpatronen

Ben jij al gestart met de Challenge Oude Borduurpatronen?

Alle patronen tot nu toe kun je hier bij elkaar vinden.

Ik hoop dat jullie ook weer geïnspireerd zijn voor het maken van een eigen (geborduurde) versie.

Iedereen kan mee doen. Ga gewoon lekker aan de slag met een techniek die je goed ligt of leuk vindt. Of probeer nu eens een andere techniek en ga wat experimenteren. Het delen van je resultaten is leuk, maar hoeft niet perse. Laat wat van je horen op de Facebook-groep Challenge Oude Patronen. Daar staan al een aantal uitwerkingen van deelnemers.

De volgende Challenge Oude Borduurpatronen zet ik 18 maart 2021, de derde donderdag van maart, op de website.

Variaties op een thema – Grote kerk in Veere in tapisserie

Typisch hoe een bepaalde borduurtechniek je ineens kan vangen waardoor je daar mee verder wilt. Dat had ik met de techniek tapisserie.

Nadat ik los was gegaan op de Koninginnesteek zoals je hier kunt lezen en geïnspireerd werd door de antieke tapisserielap die ik (in 2019 alweer) gevonden had tijdens het Handwerkfestijn Hoevelaken was het tijd voor een volgend project.

Tapisserie borduurlap uit 2e helft 19e eeuw. Geborduurd met wol op stramien.

Eerst maar wat stekenproefjes maken.

Een kleine selectie mogelijke tapisseriesteken uitgeprobeerd.

Met de koninginnesteek, een om-en-om blokje platsteken, een lang kruisje en een verlengd kruisje dat op een vlechtsteek lijkt.

Het gespikkelde garen geeft het borduurwerk nog wat extra’s.

Grote Kerk in Veere

Al jaren had ik deze ansichtkaart van de Grote Kerk in Veere geschilderd door Jeltje Hoogenkamp in mijn bezit. En iedere keer jeukten mijn handen om daar iets mee te doen.

De Grote Kerk van Veere volgens Jeltje Hoogenkamp.

Ik heb een speciale herinnering aan de kerk omdat daar bij de heropening van het Zeeuws Museum in 2007 opnames zijn gemaakt van een modeshow met Zeeuwse drachtstukken gecombineerd met mode van dat moment (Going Local door Paul en Menno de Nooijer). Ik mocht daarbij twee dagen aanwezig zijn als kleedster. Maar dat terzijde.

De kerk in blauw en groen.

Omdat ik in eerste instantie viel voor de kleurencombinatie was het niet moeilijk om een vergelijkbaar kleurenpallet te kiezen. Niet helemaal hetzelfde, want er zit bij mij altijd een beperking in met betrekking tot de kleuren die ik heb. Ik ben namelijk een groot fan van het opwerken van mijn restjes, in combinatie met het uitproberen van nieuwe garens of vondsten. Ook vind ik het dan altijd een uitdaging om het geheel kloppend te krijgen.

Door het gebruik van de verschillende tapisseriesteken krijg je extra structuur maar ook textuur. Zo zien je op bepaalde stukken diagonale steken, terwijl op andere stukken juist een horizontale, verticale of meer golvende lijnen meer op zijn plaats zijn.

Hier kun je dat goed zien.

En hier ook.

Ik heb eerst een tekening van de contouren van de kerk gemaakt op A4 formaat en deze vervolgens op monogaas getekend met een zwarte permanente stift. Daarna zijn de contouren met zwart garen in een ‘tentstitch’ (een soort van half kruisje) geborduurd met een kleine knipoog naar gebrandschilderde ramen.
Er is geborduurd met verschillende wollen garens in ongeveer dezelfde dikte.

De Grote Kerk van Veere in blauw/groentinten.

What if

Terwijl ik hiermee bezig was, vroeg ik me af wat er zou gebeuren als ik de kerk in één soort garen in dezelfde kleur/verfbad zou borduren. Zouden de verschillende steken dan genoeg aangeven waar het ene gedeelte begon en het andere eindigde, zodat je achteraf goed kan zien wat het is en het geen blur wordt.
Een uni kleur ging me een beetje te ver, maar bij Woolyhood vond ik handgeverfde merinowol in de freckles and speckles serie met de prachtige naam ‘Rising from the ashes’. De kleuren variëren van grijs naar goudgeel/oker en dat vond ik perfect passen bij een gebouw. Helaas valt de mooie kleurencombinatie een beetje weg op de foto’s.

De Grote Kerk in Veere in ‘één gemeleerde’ kleur.

Mmm. Ondanks dat ik voor de achtergrond de tentstitch heb gebruikt en de voorgrond met een liggende steek valt de kerk in het geheel tot wel weg. Zeker op afstand. Terwijl dichtbij je structuur van de verschillende delen wel duidelijk ziet.

Een experimentje dan maar. Ik heb de foto van de geborduurde kerk 2x uitgeprint en op een van de foto’s heb ik de contouren met zwart ingetekend.

Rechts zonder contourlijnen, links met zwarte contourlijnen.

Dus dit is het uiteindelijk geworden.

Het eindresultaat.

Met nog wat details.

De rechterkant.

De bomen (rechts) hebben een contoursteek gekregen in hetzelfde garen als het borduurwerk.

Uiteindelijk ben ik heel blij met het resultaat van het experiment. Misschien nog eentje in een unikleur? Of toch maar niet!

 

Challenge Oude Borduurpatronen januari 2021

De tijd vliegt, want het is alweer 21 januari, de derde donderdag in januari 2021.
Tijd voor een nieuwe Challenge Oude Borduurpatronen.

Binnenkort is het Valentijnsdag. In het tijdschrift ‘Modes et Travaux féminins’ nummer 162, 16 september 1926 vond ik een leuk patroon met hartjes.

Modes et Travaux féminins uit 1926

Het oorsponkelijke patroon is voor een lamp.

Een geborduurde lamp.

Een van de panelen.

Ik heb het patronen opgeknipt in twee delen. De patronen vind je hier.

Op een placemat borduren

Ik werk graag op kant-en-klare stukken textiel. Borduren vind ik eigenlijk het leukst en het afwerken eigenlijk niet zo. Mijn excuus is altijd dat ik dingen niet afwerk, zodat mijn cursisten goed de achterkant kunnen zien en hoe het borduurwerk gemaakt is. Maar dat excuus kan ik natuurlijk niet voor alles gebruiken.

Voordeel van een kant-en-klaar stuk is ook dat je snel er een cadeautje van kunt maken. Stoffen placemats en servetten zijn hiervoor ideaal. Die koop ik bijvoorbeeld bij Ikea, de Hema en Sosterne Grene maar ook bij de kringloopwinkel.

Met dit patroon kun je bijvoorbeeld heel gemakkelijk een stoffen placemat versieren.

Ik heb het borduurwerk simpel gehouden. Gewoon in één kleur. De grijze placemat komt van Ikea.

Het patroon is op SoluVlies getekend en op de placemat geregen. Daarna is het geborduurd met borduur-/haakgaren van Durable.

Hier zie je de SoluVlies nog goed zitten.

Ik knip altijd de overtollige SoluVlies weg voordat ik het spoel.

Ik heb de bloemetjes, hartjes en bolletjes in satijnsteek geborduurd en de stelen/lijnen in een stiksteek.

Een sierlijk motief met bloemtjes en hartjes.

Vooral satijnsteken…

Een perfect Valentijnscadeau. Doordat het in zwart geborduurd is, is het ook een beetje stoer.

Voor op een kaart

Als je geen zin hebt in het grote patroon, kun je een gedeelte ervan gebruiken of het kleine patroontje.

Het hoeft niet groot te zijn…

Deze is geborduurd met Perlé nr. 8 in verlopend zwart/rood garen.

Leuk om te versturen als een Valentijnskaart of ergens als strooimotiefje op te borduren.

Ik wens je veel borduurplezier en laat vooral je eigen varianten zien op de Facebookgroep.

Challenge Oude Borduurpatronen

Ben jij al gestart met de Challenge Oude Borduurpatronen?

Alle patronen tot nu toe kun je hier bij elkaar vinden.

Ik hoop dat jullie ook weer geïnspireerd zijn voor het maken van een eigen (geborduurde) versie.

Iedereen kan mee doen. Ga gewoon lekker aan de slag met een techniek die je goed ligt of leuk vindt. Of probeer nu eens een andere techniek en ga wat experimenteren. Het delen van je resultaten is leuk, maar hoeft niet perse. Laat wat van je horen op de Facebook-groep Challenge Oude Patronen. Daar staan al een aantal uitwerkingen van deelnemers.

De volgende Challenge Oude Borduurpatronen zet ik 18 februari 2021, de derde donderdag van februari, op de website.

Wrap up 2020 – mijn borduurjaar in vogelvlucht

Gisteren keek ik terug op het jaar van Tree of Needlework.
Vandaag kijk ik terug op mijn eigen creatieve borduurjaar.
Ik heb een hoop geborduurd in 2020. Veel als voorbereiding en voorbeelden voor cursussen en workshops voor Tree of Needlework, veel voor de Challenge Oude Borduurpatronen (vaak toch wel 1 of meerdere verschillende variaties van het patroon van de maand) en het nodige voor het Fries Museum.

Gedurende de eerste lockdown

kwam ik creatief niet echt op gang. De eerste week dat ik thuis was, was ik heel onrustig. Wat ging er gebeuren, hoe lang ging het duren, hoe moet dat met mijn bedrijf, welke oplossingen zijn er voor de lopende cursussen/workshops?
Het zal geen verrassing zijn dat borduren mij dan helpt om tot rust te komen en zaken in perspectief te zien.
Gelukkig had ik net een lap stof bij Spoonflower besteld met daarop een sampler van sashikopatronen geprint.  Dat stond garant voor lekker ongedwongen steekjes maken, simpelweg de lijnen volgen met maar één kleur. En tot rust komen.
Hier heb ik daar over geschreven. De lap is ondertussen klaar maar nog niet afgewerkt.

Stitch Meditations

Gelukkig kwam Textileartist.org heel snel met een wekelijkse StitchChallenge met een opdracht van een textielkunstenaar. Ineens kon ik een online workshop volgen van mensen die al jaren op mijn workshopwenslijstje stonden. De workshops waren vaak gericht op wat we op dat moment thuis/voorhanden hadden, zowel wat betreft inspiratie als materiaal. Hier kun je een aantal van mijn resultaten zien.

De opdracht van Cas Holmes was om een (gewaardeerd) voorwerp uit je huis te nemen als onderdeel van een textielcollege. Mijn ‘draadbakje’ uit IJsland was de ster.

Boeket bloemen geïnspireerd door de workshop van Anne Kelly.

In april deed ik mee aan het Social Distancing Fabric project van Karim Adduchi en the Worldmakersfoundation. Samen met 199 andere borduursters en borduurders borduurde je een stuk van een groter borduurwerk. De stof met het door Karim getekende ontwerp en garen ontving je thuis terwijl je het kon borduren naar eigen inzicht. Ik ben erg benieuwd naar het uiteindelijke resultaat.

Mijn bijdrage aan het project Social Distancing Fabric.

Stichclub

Ondertussen ben ik lid geworden van de Stitchclub van Textileartist.org. Iedere 2 weken krijg je een online workshop van een textielkunstenaar met in de tweede week een stukje verdieping als je wilt. Je hoeft de workshop niet actief mee te doen, hij blijft tot je beschikking zolang je een abonnement hebt. Dat is lekker, want niet elke onderwerp trekt me, al kijk ik vaak wel de video’s voor inspiratie. Ook merk ik ik al een aantal zaken aan het combineren ben. Mijn belangrijkste motivering om hieraan mee te doen is dan ook dat het me in mijn creatieve proces helpt.

Geïnspireerd door een workshop van Sue Stone binnen de Stitchclub.

En deze is geïnspireerd door een workshop van Vinnie Stapley.

Variaties op een thema

Ik ben een sample/proefjes meisje. Dat kunnen proefjes binnen een (borduur)techniek of zelfs een borduursteek zijn, maar dat kunnen ook proefjes binnen een thema zijn. Heerlijk vind ik het om allerlei varianten uit te proberen, soms vanuit het principe ‘what if/wat als’ en soms vanuit gevonden tekeningen zoals de golven/waves tekeningen van Mori Yuzan uit 1903. Bijkomend voordeel is vaak dat ik allerlei garen en materiaal eens uit kan proberen.

Golven

Golven in stiksteken.

Een mooie gelegenheid om te borduren met garens van Oliver Twist.

Golven maken met festonsteken.

Meer golven vind je hier.

Stofversieren

Men neme een lapje stof met een print en wel 4 x en borduurt ieder lapje op een andere manier. Dat is wat ik gedaan heb met dit lapje:

Het origineel gedrukte lapje.

En zo zijn de verschillende varianten geworden:

Alle vier de varianten.

Hier vind je de uitleg wat ik precies met elk lapje gedaan heb en zie ook de details.

Koninginnesteek

Wat gebeurd er als je gaat variëren met de koninginnesteek? Dat zie je hier.

variaties op de koninginnesteek.

Challenges

Ook dit jaar heb ik weer meegedaan aan een aantal challenges/uitdagingen. Het fijne daarvan vind ik dat er vaak kleinere opdrachten zijn met een tijdslimiet.
Omdat ik merkte dat ik in september te veel naar mijn voeten liep te kijken in plaats van om me heen heb ik mezelf elke dag in september een foto/kijk en zien-opdracht gegeven. Daar heb ik hier over geschreven, maar alle foto’s zijn te zien op Instagram/@majovanderwoude. Omdat ik de foto’s plaats op instagram en op facebook is het leuk om te zien bij welke foto ik de meeste reacties krijg. En dat is niet altijd voor dezelfde foto.

Lijnen – meeste likes op Facebook.

Dood – meeste likes op Instagram.

Afgelopen december heb ik voor de derde keer mee gedaan met de fotochallenge #makersdecember2020 van @maramaakt en @a.dropped.stitch.

Meest gelikte foto in #makersdecember2020. Dag 17 slow fashion en dag 18 clean.

Het blijft een uitdaging om dagelijks een foto te maken binnen het aangegeven thema. Soms is het echt zoeken.

Dogma embroidery/Dogme broderi

Sinds een paar maanden doe ik mee met de Deense groep Dogma Embroidery. De eerste van de maand krijg je een opdracht, waarbij er een kader wordt gegeven. Dat kan de bewerking van de ondergrond zijn, een bepaalde steek die je moet gebruiken of een kleur garen of stof of een combinatie hiervan. Het leuke van de opdracht is dat je pas op de 10e je werk mag laten zien. Hierdoor ga je dus uit van je eigen kracht en creativiteit. Heb je geen inspiratie, dan zie je vanaf de 10e wat de andere deelnemers van de opdracht hebben gemaakt. Je kunt de Facebookgroep hier vinden.

Dit zijn de resultaten van opdracht #9 waarin je een geschreven tekst moest verwerken.

 

 

En verder

heb ik een aantal lijntekeningen of kleurplaten geborduurd, zoals de Roemeens blouse van Matisse:

De ‘Blouse roumaine’ van Matisse.

En een tekening naar het schilderij ‘Gebed voor de maaltijd’ van Jan Toorop (uit de collectie van het Zeeuws Museum).

De geborduurde tekening.

Over het borduren van kleurplaten heb ik hier een blog over geschreven.

Work in progress (WIP)

Een zeer productief jaar dus. En hier ben ik nu mee bezig.

Grote kerk in Veere in tapisserie (WIP).

Hoe was jullie borduurjaar 2020? Heb je veel geborduurd of was je juist een beetje lamgeslagen door de hele situatie in de wereld.

 

 

Tree of Needlework in 2020 – een terugblik

Zo aan het eind van het jaar is het tijd om terug te kijken naar het afgelopen jaar. 2020 is een beetje een ingewikkeld jaar met een aantal vervelende zaken als het stilleggen van de cursussen en workshops (2x), het noodgedwongen moeten halveren van het aantal cursisten vanwege de 1,5 meter afstand regel en het wegvallen van opdrachten in verband met de coronacrisis.

Maar toch ook met een aantal mooie dingen. Zaken waar ik trots op ben.

Lesgeven

Lesgeven in borduren vind ik het mooiste vak wat er is. De cursist iets (nieuws) leren, hem (en haar) inspireren en samen kijken hoe je elkaar kunt helpen. Dat betekent dat ik praktisch elke dag bezig mag zijn met mijn passie borduren.

Ik ben dankbaar voor alle cursisten. Van de cursisten die jaar na jaar terugkomen om nieuwe borduurtechnieken en -toepassingen te leren tot de nieuwe cursisten die de basis van borduren willen leren en alles daartussen. Van iedereen leer ook ik weer en dat is bijzonder.

Lesgeven doe ik in mijn eigen atelier in de Concordiastraat 68 in Utrecht en bij handwerkzaken als het Garenrijk in Rotterdam en Hooks & Yarn in Amsterdam. En verder op speciale evenementen en op aanvraag.

Zo heb ik aan het begin van het jaar onder andere lesgegeven tijdens de Handwerkbeurs in Zwolle.
Een van de workshops die ik daar gaf was Plushwork, een vergeten techniek. Met een sjabloon, wol en een simpele steek maak je grappige vormen.

Plushwork, een vergeten techniek.

Verder gaf ik een workshop Portugees liefdeszakdoekje in het Van Abbe Museum in Eindhoven.

Portugees liefdeszakdoekje.

Een deelnemer aan het werk tijdens de workshop Portugees liefdeszakdoekje.

Op uitnodiging van Hooks & Yarn was ik half maart te gast tijdens de Wolweek 2020 op Texel. Daar gaf ik de workshop Sashiko aan 24 enthousiaste dames.

Workshop Sashiko tijdens de Wolweek op Texel.

Zomerworkshops

Deze zomer heb ik voor het eerst tijdens twee themaweken zomerworkshops gegeven als alternatieve vakantiebesteding. Het waren een drukke, enerverende en inspirerende twee weken waar in 9 dagen 15 workshops (9 verschillende) gegeven werden.

Tijdens de themaweek Folklore kwamen onderwerpen als Portugees liefdeszakdoekje, Engels Smock borduurwerk, Mulgi Muster uit Estland, Marker borduurwerk en Otomi borduurwerk aan de orde.

Tijdens de themaweek Sustainability ging het over Sashiko/Boro, Textielcollage met bandjes en kantjes, Visible mending en Borduren op/met (verpakkings)materiaal.

Zomerworkshops Sustainability

Deze weken smaken naar meer, dus ook in 2021 komen er Zomerworkshops bij Tree of Needlework. Ik ben nog aan het broeden op mogelijke thema’s, en wellicht komt er ook een week waaraan aan één project gewerkt wordt, dus wordt vervolgd.

Online borduurspreekuur

De cursussen liggen nu stil, maar gaan weer door (met 3 of 4 personen) wanneer dat mag. Tijdens de eerste lockdown heb ik verschillende keren online borduurspreekuren gehouden en ook nu kun je de dinsdag van 19.30 – 20.00 uur aanhaken bij een online borduurspreekuur.
De volgende data staan nog ingepland: 5, 12 en 19 januari 2021. Mail me even als je interesse hebt, dan stuur ik je de link.

100.000 bomen en een bos van draad

Dit jaar mocht ik onderdeel zijn van het borduurbegeleidingteam van Sara Vrugt in het kader van het project ‘100.000 bomen en een bos van draad’.

Hiervoor borduurden we in popup ateliers in Den Haag, Amsterdam, Leiden en Enschede aan een bos van draad naar aanleiding van persoonlijke natuurverhalen die bezoekers en deelnemers vertelden.

Het popup atelier in de Centrale Bibliotheek in Den Haag.

Alle verhalen krijgen een eigen plek in het geborduurde bos en samen vormen ze een kunstwerk waarin je in gedachten kunt verdwalen.
In het werk is ruimte voor alle soorten bomen, en was er ruimte voor alle soorten mensen om daar aan bij te dragen, ervaring was geen vereiste.

Na voltooiing van het kunstwerk wordt samen met de partners IVN en TreeSisters een echt bos geplant.

Zo groeit er behalve het bos van draad op doek ook een weefsel van mensen en een levend woud van honderdduizend bomen. 

Een stukje bos is al klaar. foto Sara Vrugt.

In het atelier van Sara in Den Haag wordt nu de laatste hand gelegd aan het bos. Je kunt daar eventueel nog een handje meehelpen.
Ook kun je nog een donatie doen.

Het bos is van 6 maart tot en met 30 mei 2021 te zien in een van de tentoonstellingszalen van Panorama Mesdag in Den Haag.

Daarna is het werk te zien van 24 juni tot en met 19 septeember 2021 in Museum Het Valkhof in Nijmegen als onderdeel van de tentoonstelling ‘Rettet den Wald. En uiteindelijk zal het voorjaar 2023 permanent buiten worden geplaatst in de tuin van Museum Belvédère. Dankzij plant- en boomzaden in de zoom (samengesteld i.s.m. Staatsbosheer) zal het kunstwerk uiteindelijk vergroeien met de natuur en vergaan.

Fries Museum

Aan het eind van het jaar heb ik nog 2 mooie borduurprojecten voor het Fries Museum in het kader van de tentoonstelling ‘Haute Bordure’ mogen realiseren. Hier rust nog even een embargo op tot 13 februari 2021, dus hierover later meer.

De tentoonstelling van 13 februari t/m 18 juli 2021 te zien in Leeuwarden.

Textielfestival Leiden 2020 –> 2021

Achter de schermen heb ik, namens Merkwaardig, gewerkt aan de programmering van de inloopworkshops die tijdens het Textielfestival in mei in Leiden zouden plaatsvinden. Vanwege de pandemie is dit doorgeschoven naar mei 2021. En het goede bericht is dan het zeker doorgaat in een hybride vorm met een online gedeelte en (als dan mogelijk) ook een ‘live’/lokaal programma. We zijn hard aan het werk om dit te realiseren. Dus hou de website en het Textielplatform in de gaten voor alle nieuwe ontwikkelingen.

Challenge Oude Borduurpatronen

Ook in 2020 heb ik iedere maand een nieuwe challenge Oude Borduurpatronen gelanceerd op de website. De map met oude borduurpatronen die ik in 2019 kreeg is bijna onuitputtelijk. Dus ook in 2021 ga ik ermee door. Alle patronen en de bijbehorende blogberichten vind je hier.

Ik wil er eentje uitlichten, namelijk de challenge van april/mei waarin ik een kleuterprentenboek voor mijn (achter)nichtje gemaakt heb.

Het kleuterprentenboek helemaal klaar.

Omslag met voor- en achterpagina.

Pagina 2 en 3.

Pagina 4 en 5.

En pagina 6 en 7.

Tijd voor eigen borduurwerk en ontwikkeling

Door de lockdowns was het minder mogelijk om zelf live cursussen en workshops te volgen en tentoonstellingen te bezoeken. Dit heb ik ruimschoots ingehaald met het volgen van de Stitch Challenge en deelname aan de Stitchclub van TextileArtist.org. Maar daarover morgen meer.

Fijne dagen en een gezond en creatief 2021

Ik wens jullie fijne dagen en een gezond en creatief 2021.

Tot binnenkort.

Variaties op een thema – de koninginnesteek

De koninginnesteek staat in deze ‘variaties op een thema’ centraal.

Deze zomer mocht ik een aantal stukken voor de tentoonstelling ‘Haute Bordure‘ die 13 februari 2021 start in het Fries Museum in Leeuwarden (voor)bekijken. Waarom ik in het depot stukken mocht zien en wat ik er uiteindelijk mee gedaan heb, zal begin 2021 (vanaf 13 februari) duidelijk worden.

Een van de stukken die me opviel was een reistas uit de 2e helft 19e eeuw waarvan het ondereind een rechthoekige houten bak is (met een slot) en het bovenste gedeelte geborduurd is met wol op stramien.
Ik kan de tas hier niet laten zien, maar je kunt hem wel vinden op de Collectie Online van het Fries Museum. En je kunt hem straks natuurlijk ‘live’ zien tijdens de tentoonstelling.

Het motief was geborduurd in de koninginnesteek. Je kunt deze steek online ook terugvinden onder de namen Leviathan Stitch of Smyrna Cross. (De in het Engels genaamde queenstitch is een andere borduursteek. In Nederland noemen we die de rococosteek.)

Het is een steek die je vaak terugvindt op tapisserie borduurlappen zoals degene die ik in 2019 tijdens het Handwerkfestijn in Hoevelaken vond.

Tapisserie borduurlap uit 2e helft 19e eeuw. Geborduurd met wol op stramien.

De koninginnesteek op de Tapisserieborduurlap.

In feite bestaat de steek uit een kruissteek en eroverheen een plusje (gekantelde kruissteek) geborduurd.

Stekentekening Koninginnesteek. Bron: TRC Needles

Koninginnesteek in stappen.

En als je er veel bij elkaar borduurt, dan ziet dat er zo uit:

Koninginnesteek geborduurd met wol op stramien.

Ok, het handgeverfde garen van Draadkracht helpt ook mee om dit effect te krijgen.

Variaties op een thema

Omdat de steek dus uit een horizontale, verticale en 2 diagonale bewegingen bestaat, kun je heel veel variaties maken.

Bijvoorbeeld de voor de handliggende variaties door de volgorde van de bewegingen te veranderen.

variaties op een thema 1.

Het linker blokje is geborduurd in de koninginnesteek met als laatste de verticale steek. In het tweede blokje is als laatste de horizontale steek geborduurd. De steken zijn boven elkaar geborduurd.

In het derde blokje verspringen de steken in de onderliggende rijen. Dat ziet er op de stekentekening zo uit:

Versprongen koninginnesteek. Bron: Beeton’s book of Needlework

Variaties op een thema 2.

In het eerste blokje is de steek met horizontale streepje als laatste geborduurd afgewisseld met de steek met het verticale streepje als laapje geborduurd. In het tweede blokje is eerst het plusje geborduurd en daaroverheen de kruissteek.

En is het laatste blokje zijn de steken met het kruisje boven en het plusje boven afgewisseld.

Eigenlijk vraag ik me iedere keer als ik een nieuw blokje borduur, weer af ‘What if’/’Wat gebeurd er als’.

Variaties op een thema 3.

Bij deze blokjes ben ik iets verder gegaan.
In het eerste blokje heb ik eerst over het hele blokje horizontale en verticale lijnen geborduurd (spansteken) en daar overheen heb ik de kruissteken geborduurd waarbij ik een rij open gelaten heb.
Het tweede blokje geeft alle bewegingen weer, maar in plaats van het kruisje en het plusje te volgen heb ik hier na de eerste steek, de steek ernaast geborduurd (dus diagonaal, staand, diagonaal, liggend i.p.v.  diagonaal, diagonaal, staand, liggend). Vervolgens heb ik de volgende steek op een ander punt laten beginnen. En op het laatste blokje wisselen de Koninginnesteek en het plusje (halve Koninginnesteek?) elkaar af.

En nog verder experimenteren

In de volgende serie laat ik eigenlijk de Koninginnesteek los, maar werk ik met de elementen van de steek. Dus een horizontale, verticale en diagonale beweging. De variaties die die daarmee krijgt, zijn legio, zeker als je ook gaat variëren in het aantal steekbewegingen (dus 2 of 3 i.p.v. 4).

In al deze variaties is er begonnen met een lange verticale of diagonale steek en zijn daarbovenop staande of diagonale steken, plusjes of kruissteken geborduurd.

Nog meer variaties.

Lange diagonale steken met plusjes.

Lange verticale of diagonale steken als basis.

laatste rij.

Bij het zoeken naar stekentekeningen online vond ik ook nog deze variatie:

Dubbele Koninginnesteek.

Dus die wordt binnenkort ook nog uitgeprobeerd.

Werken jullie ook wel eens volgens het principe van variaties op een thema? Of experimenteren jullie waarbij je je de vraag ‘What if’ stelt?
In ben benieuwd naar jullie verhalen.

 

Challenge Oude Borduurpatronen december 2020

De laatste Challenge Oude Borduurpatronen van het jaar, oftewel de december 2020-editie.

Ik doe nu de Challenge Oude Borduurpatronen ruim anderhalf jaar en vanaf het begin heeft dit patroontje op het Supplementvel bij het Rijk der Vrouw  no. 9 (helaas geen datum erbij) mijn aandacht getrokken.

Je kunt het wellicht niet goed zien, maar het is geheel geborduurd in Franse knoopjes.

Geborduurd in Franse knoopjes.

Erbij stond nog een patroontje geborduurd in Franse knoopjes en die heb ik deze keer gekozen.

Toch maar aan de slag met het patroon met de blaadjes en bloemen.

Het volledige patroon vind je hier.

Het leuke aan dit patroon is dat je kunt kiezen of je het in zijn geheel borduurt of alleen het middenstuk of alleen een stukje rand of…

Frans knoopje

Je hebt mensen die fan zijn (zelfs superfan) van het Franse knoopje en mensen die hem het liefste vermijden.
De truuk in het maken van een Frans knoopje dat er elke keer gelijk uitziet zit hem in een paar zaken.
Eigenlijk heb je twee handen nodig om het Franse knoopje te maken. Mijn voorkeur heeft het dan ook om hem in een borduurring te maken, maar dat hoeft niet persé. Je hebt spanning nodig en je moet zorgen dat de draaiing die je maakt ‘strak’ (maar niet te strak) op de stof zit voordat je de naald met de draad doortrekt. Verder is het een steek die bestaat uit een aantal bewegingen waarvan het heel belangrijk is dat je ze in één vloeiende beweging maakt. Ben je me al kwijt. Dat geeft niet.
Mary Corbet van Needle ‘n Thread laat hier in haar how-to-video precies zien wat ik bedoel.

Maak je eerste knoopjessteken bijna in slow motion zodat je aandacht hebt voor alle opvolgende bewegingen van de steek. Een oefenlapje of doodlelapje kan daar zeer behulpzaam bij zijn. Zodra je de steek in je vingers hebt kun je hem zo snel of langzaam maken als je zelf wilt.

Franse knoopjes in de maak.

Ik heb het patroon eerst met de lichtmethode (lichtplaat/-bak of raam) op de stof gezet met een Friction pen die ik later met warmte (strijken) weer uit kan wissen.
Omdat ik een dun linnen lapje gekozen had om op te borduren, heb ik een stukje kaasdoek als versteviging aan de achterkant gebruikt. Dat borduurt fijner en je steken ‘trekken’ ook minder.

Middenstuk voor de helft klaar.

Om een vorm gevuld met Franse knoopjes goed uit te laten komen is het handig om eerst de contouren te borduren en daarna naar binnen de vorm in te vullen. Ik heb het Frans knoopje met één draaiing gemaakt.

Het hele patroon geborduurd in alleen maar Frans knoopjes.

Detail.

Een kerstachtige variant

Omdat het bijna kerst is, vond ik het ook leuk om het middenstuk in kerstige kleuren en andere steken (satijnsteek en steelsteek) te borduren.

De ‘kerstachtige’ variant.

Het patroon is geborduurd op naturelkleurig linnen met 2 draadjes splijtgaren. Omdat ik de lichtmethode niet kon gebruiken heb ik hier SoluVlies gebruikt dat ik later weer uitgespoeld heb.

Hier zie je de richting van de satijnsteken goed.

Ik wens je veel borduurplezier en laat vooral je eigen varianten zien op de Facebookgroep.

Challenge Oude Borduurpatronen

Ben jij al gestart met de Challenge Oude Borduurpatronen?

Alle patronen tot nu toe kun je hier bij elkaar vinden.

Ik hoop dat jullie ook weer geïnspireerd zijn voor het maken van een eigen (geborduurde) versie.

Iedereen kan mee doen. Ga gewoon lekker aan de slag met een techniek die je goed ligt of leuk vindt. Of probeer nu eens een andere techniek en ga wat experimenteren. Het delen van je resultaten is leuk, maar hoeft niet perse. Laat wat van je horen op de Facebook-groep Challenge Oude Patronen. Daar staan al een aantal uitwerkingen van deelnemers.

Ook in 2021

Ook volgend jaar ga ik gewoon door met de Challenge Oude Borduurpatronen. Ik heb nog een paar tijdschriften liggen uit de jaren 20/30 van de vorige eeuw met interessante patroontjes die er om vragen om uitgewerkt te worden. Doe je dan ook weer mee?
De volgende Challenge Oude Borduurpatronen zet ik 21 januari 2021, de derde donderdag van januari, op de website.